بررسي رابطه بين توسعه بخش مالي و اقتصاد زيرزميني در ايران

Investigating the Relationship between Financial Development and Underground Economy in Iran

يكي از اجزاء اقتصاد تمام كشورها و به طور خاص كشورهاي در حال توسعه، اقتصاد زيرزميني است كه وجود آن، پيامدهاي جدي بر عملكرد اقتصاد داشته و ميتواند موجب انحراف از تشخيص صحيح وضعيت اقتصاد و تجويز سياست هاي نادرست شود. بنابراين، يكي از دغدغه هاي سياستگذاران، شناسايي اندازه اين بخش و استفاده از راهكارهايي براي كاهش اندازه و كنترل اقتصاد زيرزميني است. توسعه مالي، يكي از عوامل اثرگذار بر عملكرد اين بخش است و سبب كاهش هزينه هاي اعتباري و كاهش انگيزه جهت فعاليت در بخش زيرزميني ميشود. هدف اصلي اين مقاله، بررسي چگونگي تأثير توسعه مالي بر بخش زيرزميني اقتصاد مي باشد. در اين مقاله به منظور تخمين حجم اقتصاد زيرزميني، از مدليابي معادلات ساختاري و روش شاخص چندگانه - علل چندگانه استفاده شده، و نتايج حاصل از مطالعه حاضر، مبين اين است كه ميانگين نسبت حجم اقتصاد زيرزميني به توليد ناخالص داخلي طي دوره مورد بررسي (1391-1352) معادل 20/68 درصد بوده و به طور متوسط، به ازاي هر يك واحد افزايش در توسعه مالي، اندازه اقتصاد زيرزميني به مقدار 0/05 درصد كاهش مي يابد.

Underground economy is considered as an important economic component among the world countries, and in particular developing countries. It creates a serious consequence in the economy and could lead to a deviation from the correct diagnosis of economy status and as a result prescription of the mistaken policies. Therefore, identifying the size of underground economy and using corrective measures to reduce and control it is the main concern of policymakers. Financial development is among factors affecting the performance of underground economy. It reduces the cost of credit and decreases the incentives of agents in the underground sector. This study aims to investigate how to financial development affect underground sector. To this end, it uses structural equation modeling and multiple indicators – multiple causes (MIMIC) approach. The results suggest that the average ratio of the underground economy to GDP is equal to 20.68% during 1973-2012. For one unit increase in financial development, on average, the size of the underground economy decreases by 0.05 percent.