ساختار عاملي، روايي، پايايي و هنجاريابي مقياس منبع كنترل رانندگي در رانندگان تاكسي شهر اصفهان

The Factor Construction, Validity, Reliability and Standardization of Traffic Locus of Control Scale in Taxi Drivers of Isfahan

زمينه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي ساختار عاملي، روايي، پايايي و هنجاريابي مقياس منبع كنترل رانندگي صورت گرفت. روش: اين پژوهش، كاربردي و از دسته مطالعات روان سنجي بود كه به صورت مقطع ي در سال 1394 انجام گرفت. جامعه آماري پژوهش، كليه رانندگان تاكسي شهر اصفهان و نمونه آماري شامل 470 نفر از رانندگان تاكسي شهر اصفهان بودند كه به روش نمونه گيري غيرتصادفي هدفمند انتخاب شدند . ابزار گردآوري اطلاعات، مقياس منبع كنترل رانندگي (T-LOC) بود. براي بررسي ويژگي هاي روان سنجي از ضريب آلفاي كرونباخ، روايي محتوا، روايي هم زمان (مقياس مسئوليت پذيري كاليفرنيا) و روايي سازه با نرم افزار ليزرل 80/8 و بسته نرم افزاري آماري در علوم اجتماعي نسخه 20 استفاده شد. نتايج: نتايج نشان داد كه پايايي مقياس منبع كنترل رانندگي با روش ضريب آلفاي كرونباخ بر اي منبع كنترل دروني (خرده مقياس خود) 0/91 و منبع كنترل بيروني كه شامل سه خرده مقياس رانندگان د يگر، سرنوشت، محيط و وسيله نقليه بود، به ترتيب 0/69، 0/46 و 0/50 در كل (منبع كنترل بيروني) 0/71 به دست آمد. روايي هم زمان با مقياس مسئوليت پذيري كاليفرنيا 0/23 مي باشد كه در سطح خطاي 0/01 معنادار به دست آمد. همچنين نتايج تحليل عاملي تاييدي نشان داد كه مدل چهارعاملي مقياس منبع كنترل رانندگي از برازش مناسبي برحسب شاخص هاي مجذوركاي، درجه آزادي، شاخص رمز ي، شاخص برازندگي، شاخص تعديل شده برازندگي، برازندگي تطبيقي برخوردار بود و تمامي گويه هاي مقياس داراي ضريب تاثير معني دار بر روي عامل مربوط به خود بودند. پيشنهادها: با توجه به تحليل هاي آماري صورت گرفته مي توان از مقياس منبع كنترل رانندگي به عنوان يك ابزار تشخيصي استفاده كرد و منبع كنترل درون ي و بيروني رانندگان را مشخص كرد و در جهت آموزش رانندگان در اين متغير اقدامات لازم را انجام داد.

Background and Purpose: The purpose of present study was to study the factor construction, validity, reliability and standardize Traffic Locus of control scale. Method: This research was applicable and one of the psychometric studies that carried out cross-sectional in 1394. All taxi drivers in Isfahan and statistical sample were included 470 Taxi drivers of Isfahan that were selected targeted non-random sampling method. The data collection tool was Traffic Locus of control scale (T-LOC) and in order to evaluate the psychometric properties were used Chronbach's Alpha coefficient, content validity, concurrent validity (responsibility scale, California) construct validity with LISREL software 8/80 and statistical software package in the Social Sciences version 20. Results: The results showed hat the reliability Traffic Locus of control scale with using Chronbach's Alpha for internal Locus of control 0/91 (its subscales) and external Locus of control including three subscales (other drivers, fate, environment and vehicle) 0/69, 0/46, 0/50 respectively and total (external locus of control) was 0/71. concurrent validity with responsibility scale, California is 0/23 that obtained in the level of significant error 0/01. The results of factor analysis also showed that the tetra-scale model of Traffic Locus of control scale had an acceptable fitting based on GFI, AGFI, RMSEA, and CFI indices and all the estimated parameters had statistically significant effects on their related factors. Suggestions: According to performed statistical analysis, can be used locus of control scale as a diagnostic tool and determined internal and external locus of control drivers and in order to train the drivers in this variable carried out necessary actions.