كاربرد منطق فازي در ارزيابي و پهنه بندي پتانسيل آسيب پذيري ناشي از زلزله (مطالعه موردي: سكونتگاه هاي روستايي شهرستان طارم)

(The application of fuzzy logic in vulnerability potential evaluation and zonation due earthquakes (Case study: rural settlements of Tarom country

كشور ايران به علت موقعيت لرزه خيزي و قرارگيري بر روي كمربند زلزله، در برابر اين پديده بسيار آسيب پذير ميباشد، بسياري از شهرهاي كشور، بر روي گسل هاي فعال قرار گرفته اند. عدم توجه و برنامه ريزي صحيح در اين خصوص، تراكم جمعيت بالا و نحوه نامناسب پراكنش جمعيت در هنگام وقوع زلزله باعث افزايش خسارات جاني و مالي ميگردد. نقشه هاي پهنه بندي آسيب پذيري ناشي از زلزله، ابزار كارآمدي براي مديران جهت كاهش خطرات و تلفات ناشي از حوادث و به ويژه زلزله ميباشند. با آگاهي از ميزان آسيب پذيري و پتانسيل تخريب مناطق، به خصوص سكونتگاه ها ميتوان پيش بيني هاي لازم جهت كاهش اثرات تخريب را مدنظر قرار دارد. شهرستان طارم از شهرستان هاي استان زنجان و از مناطق زلزله خيز كشور ميباشد. هيچ ترديدي وجود ندارد كه بخش هايي از پهنه محدوده مورد مطالعه از نظر زمين ساختي فعال و پويا ست. هدف مقاله پهنه بندي مناطق با آسيب پذيري بالا در راستاي مديريت بحران و برنامه ريزي كاربري اراضي و كاهش اثرات زلزله در نواحي با آسيب پذيري بالاست. در اين تحقيق با استفاده از داده هاي حاصل از مطالعات ميداني و اسناد و مدارك كتابخانه اي اطلاعات موردنياز جمع آوري و به منظور پهنه بندي آسيب پذيري ناشي از زلزله از نقشه هاي معيار از جمله: نقشه هاي فاصله از گسله ها، فاصله از زمين لغزش ها، زمين شناسي، شيب و كاربري زمين استفاده شد و پس از ساخت و تجزيه تحليل لايه هاي اطلاعاتي در محيط نرم افزار Arc GIS از توابع عضويت فازي براي ارزيابي استفاده شد. لايه هاي فازي استاندارد شده در محيط GIS با عملگر گاماي فازي تلفيق شدند و نقشه پهنه بندي آسيب پذيري توليد شد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد حدود 45 درصد محدوده در بخش هاي شمالي و شرقي در پهنه اي با آسيب پذيري بسيار زياد و زياد، و حدود 40 درصد مساحت محدوده در پهنه با آسيب پذيري بسيار كم و كم قرار دارد.

Iran due to the location and placement of seismic on seismic belt is extremely vulnerable to this phenomenon، Many of the city، located on active faults. And lack of proper planning in this regard، the high population density and improper Population distribution of when Occurrence earthquakes increase human and financial losses. Maps of earthquake zonation vulnerability، an effective tool for managers to reduce risks and losses caused by disasters، particularly earthquakes. Aware of the vulnerability and damage potential areas، specially the settlements can be expected to reduce the damaging effects into account is necessary. Tarom country of Zanjan province is one of the earthquake-prone areas in Iran. There is no doubt parts of the zone of case study active tectonic and dynamic range of the set. The article Purpose is zonation areas with high vulnerability towards hazard management and planning and land use and earthquakes impact mitigation in areas with high vulnerability. In this study، using data field studies and library documents and information needed gather and to earthquake vulnerability zone number of criteria maps، including: maps of the fault distance، the distance from land slide، the geology، slope and land use and construction and analysis of data layers in Arc GIS software was used for evaluation of fuzzy membership functions. fuzzy Layers standardized in the GIS environment with the operator fuzzy gamma modulated and vulnerability zonation area map was produced. The results of this study show that approximately 45 percent area in the northern and eastern zones of the vulnerability is very high and high ، and about 40 percent of the area within the zone of vulnerability is very low and low.