پديد آورندگان :
رضائي چيانه،اسماعيل دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , خرم دل، سرور دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , مولودي، آرزو دانشگاه اروميه - مركز آموزش عالي شهيد باكري مياندوآب - گروه گياهان دارويي , رحيمي، امير دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
پرولين , كود زيستي , قندهاي محلول , عملكرد دانه , فناوري نانو
چكيده فارسي :
به منظور ارزيابي تاثير كود نانو كلات روي و تلقيح با قارچ مايكوريزا بر برخي خصوصيات زراعي و فيزيولوژيك گياه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه اي واقع در استان آذربايجان غربي، شهرستان نقده در سال زراعي 93-1392 اجرا شد. فاكتور اصلي شامل چهار سطح خشكي (آبياري بعد از 60، 110، 160 و 210 ميلي متر تبخير از تشتك كلاس A) و فاكتور فرعي شامل چهار سطح كودي (عدم مصرف كود، قارچ مايكوريزا (Glmus intraradices)، نانو كود روي و تركيب قارچ مايكوريزا + نانو كود روي) بود. صفات مورد بررسي شامل تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملكرد زيستي، عملكرد دانه، درصد روغن، محتوي پرولين و قندهاي محلول گلرنگ بود. نتايج نشان داد كه با افزايش تنش خشكي عملكرد دانه و اجزاي عملكرد (تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق و وزن هزار دانه) به طور معني داري كاهش يافت، ولي كاربرد منابع كودي اثرات نامطلوب ناشي از تنش خشكي را تخفيف داد، به طوري كه در تمام سطوح آبياري مصرف جداگانه نانو كود روي، مايكوريزا و كاربرد تلفيقي مايكوريزا + نانو كود روي باعث افزايش صفات مورد بررسي گرديد. بيشترين عملكرد دانه از تيمار آبياري پس از 60 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير با كاربرد تلفيقي مايكوريزا + نانو كود روي (2588 كيلوگرم در هكتار) و كمترين مقدار آن از تيمار آبياري پس از 210 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير در شرايط عدم مصرف كود (1836 كيلوگرم در هكتار) به دست آمد. اگرچه درصد روغن با افزايش تنش خشكي كاهش يافت، اما كاربرد تلفيقي مايكوريزا + نانو كود روي درصد روغن را به طور معني داري (11 درصد) نسبت به شاهد (عدم مصرف كود) افزايش داد. با افزايش تنش خشكي و كاربرد نانو كود روي و مايكوريزا ميزان قندهاي محلول و پرولين به طور معني داري افزايش يافت. به طور كلي، نتايج اين آزمايش نشان داد كه تلقيح با مايكوريزا در شرايط كمبود آب، مي تواند با توسعه سيستم ريشه اي و افزايش سطح جذب ريشه، جذب آب و عناصر غذايي را توسط گياه افزايش داده و سبب افزايش مقاومت گياه در برابر كم آبي شود، از طرف ديگر، با توجه به نقش عنصر روي در گياه، وجود مقدار كافي از اين عنصر در شرايط تنش كم آبي مي تواند از طريق تنظيم سازگاري، موجب تخفيف اثرات تنش خشكي شود.
چكيده لاتين :
1Introduction Zinc is an essential element for plants and animals and plays an important role in plants metabolic system. This element activates enzymes and involved in protein, lipids, carbohydrates and nucleic acid metabolism. Zinc has a major role in cell defenses against ROS and as a protective factor against several chemical compositions of oxidation such as membrane lipids, protein, chlorophyll, and enzyme having sulfhydryl and DNA. Zinc is an essential micronutrient that plays many important roles in various physiological and metabolic processes in all living organisms. It functions as a cofactor for over 300 enzymes and proteins involved in cell division, nucleic acid metabolism and protein synthesis. Nanoparticles have received considerable attention due to their increased uptake and high rate of penetration in plants. Nanomaterials are classified as materials with at least one dimension less than 100 nm. Nonmaterial could to be applied in designing more soluble and diffusible sources of Zn fertilizer for increased plant productivity. Safflower (Carthamus tinctorius L.) an oilseed crop is a member of the family Compositae or Asteraceae. Safflower, a multipurpose crop that has been grown for centuries in India for the orange-red dye (carthamin) extracted from its brilliantly colored flowers and for its quality oil rich in polyunsaturated fatty acids (linoleic acid, 78%). Safflower flowers are known to have many medicinal properties for curing several chronic diseases, and they are widely used in Chinese herbal preparations. The mycorrhizal symbiosis is arguably the most important symbiosis on earth. The majority of these mycorrhizal interactions is mutually beneficial for both partners and is characterized by a bidirectional exchange of resources across the mycorrhizal interface. The mycorrhizal fungus provides the host plant with nutrients, such as phosphate and nitrogen, and increases the abiotic (drought, salinity and heavy metals) and biotic (root pathogens) stress resistance of the host. Materials an sources decreased the drought effects, so in irrigation levels, application of nano fertilizer, mycorrhizal and mycorrhizal+nano fertilizer increased these traits. The highest seed yield (2588 kg.ha-1) was obtained in irrigation after 60 mm evaporation of pan with using mycorrhizal+nano fertilizer and the lowest amount (1836.6 kg.ha-1) from irrigation after 210 mm evaporation of pan and control. Oil percentage decreased by increasing drought stress, but oil percentage with application of mycorrhizal+nano fertilizer significantly increased (11%) compared to control (without application fertilizers). Increasing drought stress and use of nano zinc fertilizer and mycorrhizal symbiosis, increased significantly soluble sugars and proline contents. Elicitation of results showed that inoculation of mycorrhizal under water stress conditions could be increase water and nutrients uptake by increasing uptake of root and could improve plant tolerance against to drought stress. On the other hand, given the role of zinc in plants in drought stress conditions, the existence enough amount of this nutrient is effective to adjust consistency. Conclusions The results of the study showed that the application of Nano chelated zinc fertilizer and mycorrhizal fungi had significant improvements on some physiological characteristics of safflower beside, yield and yield components also increased. Because of more zinc uptake and symbiosis with mycorrhizal fungi, water and minerals uptake increased thus decreased negative effects of drought stress. Due to global attention to sustainable agriculture, environment and human health, nanotechnology and biofertilizers can be as alternative fertilization methods. According to recent years conditions as decline in groundwater, reduce rainfall and water shortages, revising oilseeds nutritional management is necessary.
