ادوارد سعيد: شرق شناسي و امپرياليسم فرهنگي

Edward Said: Orientalism and Cultural Imperialism

ادوارد سعيد به شيوه اي تحليلي شرق شناسي غربي ها را در كتاب شرق شناسي (1978) خود به چالش مي كشد. نگرش او از شرق شناسي، بازيافت رابطه اي نوين بين شرق و غرب است. شرق شناسي غربي ها، يعني انگليسي، فرانسوي و آمريكايي، مبتني بر قدرت و سلطۀ سياسي و عقيدتي غرب بر شرق است كه نوعي ارادۀ معطوف به قدرت نيچه اي است. از ديدگاه فردريش نيچه، طرح هر نظريه اي تمايلي براي حاكميت است، ضمناً سيرتكامل دانايي انسان حاصل ارادۀ معطوف به قدرت است. در اين راستا، دانش، ابزار قدرت است. اين مقاله با شيوۀ انتقادي و اصول نقد ادبي سعيد و با استفاده از نظريات نيچه، نظريۀ شرق شناسي سعيد را به چالش مي كشد. بيان رسمي ارادۀ معطوف به حقيقت، همان ارادۀ معطوف به قدرت است كه درنهايت منجر به ايجاد نوعي امپرياليسم فرهنگي مي شود. علاوه بر آن، اين مقاله به بررسي فرهنگ امپرياليستي در كتاب شرق شناسي سعيد مي پردازد كه قوي ترين عامل سلطۀ امپرياليست در جهان استعماري محسوب مي شود. سعيد به شيوۀ آماتوريسم نشان مي دهد كه چگونه خلق همين فرهنگ در آثار ادبي قابليت آن را دارد تا به يكي از قوي ترين عوامل مقاومت در جوامع پسااستعماري تبديل شود. ليكن خود او درگير نوعي امپرياليسم فرهنگي مي گردد كه با نقد و دنياي نظريه پردازي در چالش مداوم است.

Edward Said challenges western orientalism in an analytical way in his book, Orientalism (1978). His view of orientalism is based on finding a new relationship between the Orient and the Occident. Western orientalism refers to English, French and American ones based on the dominant power and hegemony of the West over the East which is a kind of Nietzschean will to power. From Friedrich Nietzsche’s perspective, every idea is a will to power; meanwhile, the evolution of man’s wisdom is the result of his will to power; in this way, knowledge will be the instrument of power. This paper, through Said’s analytical criticism and Nietzsche’s theories, challenges orientalism to show that, the formal expression of will to truth is will to power that leads to a kind of cultural imperialism. Moreover, it represents a form of cultural imperialism in Said’s Orientalism, which is one of the most powerful factors of the hegemony of imperial powers especially in the colonized countries. Through amateurism, Said indicates how creating such a culture in literary works can be one of the most resisting factors in the postcolonial societies. Thus, he himself suffers from cultural imperialism, which is in a constant challenge with the world of critical theories and criticism.