مخالف خواني يكي از ويژگي هاي سبكي صائب تبريزي ( بررسي موردي: مخالف خواني گل در شعر او)

The opposite reading in Sā'ib Tabrizi poems

«سنّت ادبي» جرياني تكرار شونده در شعر است كه مورد پسند اهل ادب قرار گرفته و شعرا به تقليد از قدما بدان تمسّك ميجويند. در سبك هندي، رفته رفته تكرار بي­ رويه، موجب ملال و بي­ ميلي صاحبان ذوق مي شود و شخصي با قريحه چون صائب تبريزي، در مسير خلاف اين سنت حركت كرده، به ابداع و نوآوري شاعرانه دست مي زند. تلاشي كه صائب پس از اشباع مضمون هاي شعر عصر تيموري بدان دست يافت، سبب شد تا او همانند ساير شاعران مخالف­ خواني سنت هاي ادبي را پيش بگيرد و مضمون هايي بكر و تازه را در شعر وارد كند. در ميان مخالف ­خواني هاي صائب، گل جايگاه ويژه ­اي دارد. گاه صائب با نگاهي تازه بر معشوق، او را بر گل برتري داده و گاه با در نظر گرفتن صفات و ويژگي هايي تازه كه به گل نسبت ميدهد به آفرينش مضاميني بكر از طريق مخالف­ خواني دست مي زند. در اين نوشتار برآنيم تا بر اساس مخالف­ خواني با گل، دريابيم صائب با داشتن نگاهي تازه و ذره ­بيني چگونه و از چه زوايايي، به گل نگريسته و كدام صفات را براي آن در نظر گرفته است. با بررسي و تحليل اين عنصر مي توان به ارزش هنري اشعار صائب و دامنۀ خيال او دست يافت. همچنين دريافت كه كاربرد حسن تعليل، پر بسامدترين صور خيال به كار رفته در مخالف­ خواني، شگردي است كه صائب در نوانديشي هاي خود آن را به كار مي گيرد تا مخاطب، جهان را ديگرگونه ببيند.

The literary tradition is a repeated flow in the poetry that has been admired by literary followers. So the poets by mimicking their pioneers seize it. Gradually, extensive recurrence causes boredom and unwillingness of the talent and passionate figures. And a talented person moves in the opposite direction, and in this way, he handed into the poetic innovation. Sā'ib Tabrizi endeavored themed poetry saturation after Timurid era. He took the opposite reading literary tradition and entered novel and innovative themes into the poetry. In Sā'ib lyrics, positive attributes and the miracles of prophets - except Prophet Muhammad (PBUH)–are evaluated. Sometimes, in his poetic imagery, he mentioned cases of diminutive efforts in order to encourage and hope Sufi seekers on the path to spiritual perfection. The present research seeks the notion of opposite reading of four prophets, Khidr, Yusuf, Moses and Jesus (peace be upon them). They were studied in three levels of giving others the credit, discredit, and other elements of the story. In the other part, the study focus on the match against the four natural elements of sun, cypress, flowers and dew in the lead with four others, invalidity, the new look has been positive attributes and imagery. Consequently, Sā'ib often credited and discredited prophets by representing a new look, and he gave others the high attitudes comparing prophets. He, also, considers natural elements to be moved in the opposite direction with the poems typical flow.