دگرديسي اسطوره آفرينشِ مهري در عرفانِ ايراني- اسلامي (با تكيه بر اشعارِ مولوي)

Transformation of Mithraic Myth of Creation in Iranian-Islamic Mysticism (Based on Rumi’s Poems)

يكي از اصلي ترين جايگاه هاي بازتوليد اسطوره ها، نحله هاي فرهنگي ـ اعتقادي در بسترِ دين و فرهنگِ جديد است. در اين گرايش هاي فرهنگي نو، بازتوليد اسطوره گاه آگاهانه است و گاه ناآگاهانه؛ گاه به صورت مستقيم و با همان شكل است و گاه با جرح و تعديل و به شكل هاي مختلف كه معمولا براي ادامه حيات خود به لايه هاي ژرف تر فرهنگِ جديد پناه مي برد. اين پژوهش با روش تطبيقي ـ تحليلي بر آن است تا چگونگي دگرديسي و بازتوليد اسطوره آفرينش مهري (ميتراييسم) را در عرفانِ ايراني ـ اسلامي نشان دهد. به نظر مي رسد اسطوره آفرينش مهري از طريق لايه هاي نهانِ فرهنگي، در عرفان ايراني ـ اسلامي تبلور يافته است و به شكل كشتن گاو نفس و گاو تن در عرصه عرفان حيات خود را در كالبدي جديد ادامه مي دهد.

One of the main contexts for the reproduction of myths is cultural-belief schools, the schools which are based on religion and modern culture. In these new cultural schools, the reproduction of the myth is sometimes conscious and sometimes unconscious; it is sometimes directly and sometimes by alteration and in various forms that take shelter in the deeper layers of modern culture in order to survive. By using comparative-analytical method, the present research tries to show how Mithraic myth of creation is transformed and reproduced in Iranian-Islamic mysticism. It seems that Mithraic myth of creation has manifested in Iranian-Islamic mysticism through the hidden cultural layers and continues its own life in the new form of killing ‘cow of body’ and ‘cow of soul’.