تاثيرپذيري متغيرهاي كمي برگ زبان گنجشك (Fraxinus rotundifolia) از برخي آلاينده هاي شهري

Response of round-leaf ash (Fraxinus rotundifolia Mill.) leaves to urban pollutant gases

آلودگي هوا و گاز هاي آلوده كننده به عنوان يكي از عامل هاي تهديدكننده و تاثيرگذار بر سلامتي انسان ها و گياهان در شهرها به شمار مي آيند. از آن جايي كه زندگي انسان ها در گرو زنده ماني و پايداري گياهان است، بررسي اثرات مختلف آلودگي كه به اشكال مختلف در گياهان بروز مي كند و مي تواند در مديريت و حفظ فضاي سبز و پوشش گياهي مناطق شهري تاثيرگذار باشد، الزاميست. پژوهش پيش رو با هدف بررسي اثر گازهاي آلاينده شهري شامل NO2، SO2 و O3 بر متغيرهاي كمي برگ زبان گنجشك (Fraxinus rotundifolia Mill.) در تهران انجام شد. هفت منطقه مطالعاتي با توجه به ويژگي هاي ارتفاعي، ايستگاه هاي سنجش آلودگي هوا و هواشناسي انتخاب شده و متغيرهاي سطح برگ، سطح ويژه برگ، وزن تر و خشك، درصد رطوبت برگ، كشش برگ و ضخامت برگ گياه اندازه گيري شدند. بررسي داده هاي كمي با استفاده از آناليز همبستگي و t مستقل انجام شد. نتايج همبستگي بيانگر كاهش مقدار وزن خشك و سطح برگ با افزايش آلودگي بود. در بين هفت منطقه مطالعاتي، بررسي ها حاكي از تفاوت معني دار آلودگي و عدم تفاوت معني دار پارامتر هاي اقليم و خاك بين دو منطقه آزادي و سرخه حصار بود. نتايج نشان داد كه با افزايش آلودگي همه متغير هاي كمي برگ داراي تفاوت معني دار شدند و مقادير تمامي پارامتر ها به جز ضخامت برگ در منطقه آلوده تر نسبت به منطقه ديگر كمتر بود.

Air pollution is one the threatening factors affecting human and plants health in the cities. Since human continuance is closely related with the plants’ survival, different effects of pollution on plants can affect green areas and vegetation management and preservation in urban zones. Therefore, this study was carried out to define the effects of urban pollutant gases (SO2, NO2 and O3) on quantitative characteristics of round-leaf ash (Fraxinus rotundifolia Mill.) in Tehran. The study was carried out in seven municipal districts of Tehran, which were selected to include the wide spectrum of climatic conditions and contrasted levels of air pollution within the city. Quantitative characteristics including leaf area, specific leaf area, wet and dry weight, leaf toughness and thickness and water content percentage were studied by means of correlation analysis and t- test. The correlation results showed that increasing air pollution results in decreasing dry and wet weights and leaf area. Amongst the seven studied districts, the analysis revealed that Azadi and Sorkhehesar areas were associated with significant differences in pollution and non-significant differences in soil and climate. Our study indicated that all of the characteristics are significantly different in two areas. Furthermore, the quantities of all parameters except leaf thickness significantly decreased in more polluted areas.