بررسي سبك شناختي خطبه همام

The stylistic study of the sermon Hamam

خطبه هَمام يكي از خطبه هاي بلند اخلاقي و تربيتي نهج البلاغه است كه در آن صفات متقين به تفصيل بيان شده است. تحليل اين خطبه از ديدگاه سبك شناسي به منظور واكاوي اسلوب بليغ و فصيح امام علي (ع) اهميت دارد. اين مقاله با رويكرد تحليل ادبي، متن خطبه را با توجه به نظريه سبك شناسي ساختارگرا، در سه سطح؛ زباني (آوايي، واژگاني، نحوي)، ادبي و فكري بررسي كرده، به شيوه توصيفي-تحليلي به تبيين عناصر سبكي خطبه پرداخته است. هدف اصلي اين پژوهش، كشف عناصر سبك شناسي متن خطبه همام است كه نقش بارزي در زيبايي آن ايفا مي كند. تبيين پيوند ميان اين عناصر سبكي و افكار امام(ع) از اهداف ديگر اين پژوهش به شمار مي رود. نتايج پژوهش نشان دهنده ارتباط تنگاتنگ سطوح سه گانه با يكديگر است. همچنين سطح زباني و ادبي در تقويت زمينه هاي فكري خطبه نقش داشته، در جهت اقناع مخاطب و القاي انديشه هاي امام(ع)، با سطح فكري پيوندي ناگسستني دارد. اسلوب كلام با اهداف، هماهنگي دارد و با گزينش مجموعه اي از گوش نوازترين فواصل آهنگين، در كنار ساير عناصر موسيقي ساز همچنين استفاده از فنون بلاغي و ساختارهاي نحوي توانسته مفاهيم اخلاقي، عبادي و عرفاني را به خوبي به مخاطب برساند.

Stylistics as one of literary subjects ، in recent years، linguists have located special attentions on it. the sermon Motaghin is one of the high moral and educational sermons of Nahj al Balagha in which the pious traits described in detail. The analysis of his expressions and ideas from a stylistic perspective in order to alert the audience of rhetorical flourishes is important. This article with a literary analysis، sermon text above with respect to the theory of structure-oriented style on three levels has studied : linguistic (phonological، lexical، syntactic)، literary and intellectual cross-sectional case and it explains sermon's stylistic elements. The main objective of this study is to explore the stylistic elements of Hammam sermon text that has a significant role in the beauty of this noble sermon. Also explaining the relationship between the stylistic elements of Imam (AS) is another goal. The results indicate that three levels interconnect with one another. As well as the linguistical ​​and literal level has important role at the strengthening of the intellectual sermons and in order to satisfy the audience and instill the ideas of Imam (AS) to him، with intellectual level are inextricably linked. styles of words with the goals of Imam (AS) including the are in harmony with the selection of a set of euphony of musical intervals، along with other musical elements and also using of rhetorical techniques and styles could manage moral، religiou­understanding s to his audience