نيازسنجي آموزشي مديران و معاونان كاروان‌هاي حج تمتع

Training Needs Assessment of Managers/ Administrators of Hajj Caravans

سازمان حج و زيارت تنها منبع تأمين نيروي انساني كاروان­ هاي حج، نيازمند آموزش كارگزاران كاروان‌هاي زيارتي است. هدف اين پژوهش شناسايي و رتبه ­بندي نيازهاي آموزشي مديران و معاونان كاروان‌هاي حج تمتع است. جامعة آماري، همة مديران و معاونان كاروان­ هاي حج تمتع در سال 1392 است كه نمونه ­اي به حجم 222 به روش طبقه­ اي با انتساب متناسب از بين آن­ها انتخاب شد. تحقيق حاضر از نظر هدف كاربردي و از نظر نحوة گردآوري داده‌ها توصيفي - پيمايشي است. براي اجراي فن دلفي نمونه­ اي 25 نفري از خبرگان آموزش حج به روش قضاوتي انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه و مطالعة اسناد و مدارك است. نتايج تجزيه‌ و تحليل داده ­ها نشان داد، كلاس­ هاي برگزارشده در عمل، براي مديران و معاونان مفيد و مؤثر بوده است. همچنين، مكالمة عربي در رتبة اول اهميت قرار دارد. در اجراي فن دلفي، مكالمة عربي 1و 2، اپراتوري كامپيوتر، سفر حج و مقدمات آن و جغرافيا و نقشه­ خواني و مقررات عربستان براي دورة مقدماتي؛ مكالمة عربي 4، احكام و مناسك حج، انتقال تجارب موفق، قوانين و مقررات عربستان، امنيت در سفر، مهارت­ هاي ارتباطي، آشنايي با مذاهب اسلامي، آموزش زبان انگليسي، و شرح وظايف اجرايي براي دورة بازآموزي مديران و معاونان پيشنهاد شد.

Hajj and Pilgrimage is the most important source of providing human resource for pilgrimage caravans. Without a doubt, the heads of this organization need to be trained. Based on this need, this study seeks to identify and rank the training needs of Hajj caravan actors. The population of this study includes all the managers/administrators of Hajj caravans in 2013.A sample of 222 managers/administrators was selected based on the two-stage sampling method and 25 training experts in Hajj and pilgrimage organization were selected as the sample through judgmental method. The research instrument was questionnaires and documents. The results demonstrate that the training classes have been useful and effective in action for the trainees. Result show that Arabic conversation is the first priority in all courses. Beside, Delphi results suggest that first; the following are the required courses of elementary level: Arabic conversation1and2, computer operator, hajj travel preparation, geography, map reading, and Saudi Arabia regulation system. Second; regarding re-training, Arabic conversation4, commandments and rituals of Hajj, exchange of successful experiences, regulation system of Saudi Arabia, safety during travel, communication skills, English learning, job description, executive instructions, health, safety, first aid, and introduction to Islamic fields were believed to be essential. Other suggested classes were removed out of the headlines.