شواهد ژئومورفولوژيكي گسل ها ي ارمغانخانه و تهم

The scrutiny of geomorphologic effects of Armaghankhane and Taham faults

يكي از خصوصيات منحصربه‌فرد لندفرم­ هاي شمالي حوضه آبي زنجان­ رود، داشتن سطوح همواري است كه به‌وسيله دره هاي عميق منقطع شده ­اند. حوضه آبريز رودخانه ­هاي اين دره­ ها در بالاتر از سينوزيته كوهستان وسعت چنداني ندارند و در سطوح هموار، رواناب­ هاي اطراف را دريافت نمي ­كنند. در بعضي از قسمت زيرحوضه­ هاي آبي، خط تقسيم آب از كناره رودخانه اصلي فاصله چنداني ندارد (رودخانه سهرين). وسعت حوضه­ هاي آبريز بالاتر از سينوزيته جبهه كوهستان، به حدي نيست كه رودخانه ­ها شرايط حفر دره­ هاي عميقي را داشته باشد كه گاه عمق بيش از صد متر دارند. دره ­هايي كه در تمام طول مسير، اختلاف ارتفاع اوليه را نسبت به سطوح هموار اطراف خود حفظ نموده ­اند. در اين بررسي از نقشه ­هاي توپوگرافي و زمين ­شناسي و تصاوير ماهواره­ اي منطقه، اثرات ژئومورفولوژيكي گسل­ ها رديابي گرديد. وضعيت فعاليت تكتونيكي منطقه، با استفاده از شاخص ‏هاي مورفوتكتونيكي نسبت كف دره به ارتفاع آن (Vf)، عدم تقارن حوضه زهكشي (Af)، انتگرال هيپسومتريك (Hi) و تقارن توپوگرافي عرضي (T)، در 6 زيرحوضه مجزا، بررسي گرديد. نتايج تركيبي اين شاخص‌ها در شاخص LAT، اكثر زيرحوضه­ ها را ناپايدار ازنظر تكتونيكي برآورد نمود. بر اساس شاخص تقارن زهكشي حوضه بالاآمدگي در دو زيرحوضه سهرين و سارمساقلو به ساحل سمت راست و در زيرحوضه قره­ چريان به ساحل سمت چپ نسبت داده‌شده است كه بيان‌كننده قرارگيري كانون نيروي نئوتكتونيكي در محلي بين سه زيرحوضه است.

One of the unique properties of northern landforms of zanjanrood catchment is having smooth surfaces that have been interrupted by deep valleys. Rivers that don’t have a wide catchment upper their front mount are running in parallel deep valleys that the topographical situations don’t let them to receive around surface runoffs. This situation has made them to move in parallel form and not to join with each other. In some parts of sub basins, the water dividing line had been incorporated with the beach of main river valley (Sohrein River). The extent of catchments upper the mount front is not in a situation that let to dig valleys that sometimes exceeded to hundreds meters deep. These valleys had kept their primary height differences than it’s around. According to these properties, the style of formation and their evolution was considered as a geomorphological point. To get the answer, topographic and geologic maps and satellite images was made, and traced the geomorphologic effects of faults and corrected in different field works. Evaluation of tectonic activity in area, have been estimated by using Morphtectonics indicators of asymmetric factor (Af), integral hypsometric curve (Hi), valley floor width-to-height ratio (Vf) and transverse topographic (T). Relative Active Tectonics Index (LAT) showed the whole basin high activity (class2). Based on the Af index uplift have been attributed to the right bank in Sohrin and Sarmsaqlv basins and in Qracharian sub-basin to the left bank. Which states that the center of Neotectonic power center located in the place between the three sub-basins?