تعيين سطح بهينه قطعه نمونه به منظور بررسي شاخص هاي ساختار مكاني در جنگل هاي راش نوشهر

Determination of optimal plot area for studying spatial structural indices in beech forests of kheyrud, Nowshahr

سابقه و هدف: امروزه توصيف كمي ساختار جنگل به عنوان يكي از مفيدترين ابزارهاي كاري در مديريت نوين جنگل در نظر گرفته مي شود. هدف از انجام اين تحقيق بررسي سطح بهينه قطعه نمونه به منظور برآورد صحيح و موثر شاخص هاي ساختاري در توده هاي راش مي باشد. مواد و روش ها: به اين منظور، پارسلي به مساحت 48 هكتار در بخش گرازبن جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود به عنوان منطقه مورد مطالعه در نظر گرفته شد و گونه و قطر برابرسينه تمام پايه هاي درختي با قطر برابرسينه بيشتر از 7 سانتي متر ثبت شد همچنين به منظور تهيه نقشه موقعيت مكاني درختان، موقعيت هر يك از پايه هاي درختي با روش آزيموت و فاصله به دست آمد. سپس نمونه برداري با قطعات نمونه با سطوح مختلف بر روي نقشه شبيه سازي شده منطقه مورد مطالعه پياده شدند و شاخص هاي نزديك ترين همسايه (شاخص الگوي مكاني كلارك و ايوانز، شاخص آميختگي، شاخص تمايز قطري و شاخص آميختگي نسبي) در هر يك از اين قطعات نمونه محاسبه گرديد. مقايسه شاخص هاي مذكور حاصل از طرح هاي نمونه برداري با قطعات با سطوح 1000، 1500، 2000، 3000، 4000، 5000، 7500، 10000 و 12500 مترمربع با مقدار اين شاخص ها براي كل منطقه مورد مطالعه نشان داد تنها شاخص هاي حاصل از قطعات با سطح 12500 مترمربع با شاخص هاي مذكور در كل منطقه اختلاف ندارند. مقدار ساير شاخص هاي ساختاري كه از قطعات نمونه 1/25 هكتاري برآورده شده نيز، همانند شاخص الگوي پراكنش مكاني، با مقدار شاخص هايي كه از آماربرداري 100 درصد به دست آمد همخواني دارند يعني شاخص هاي آميختگي نشان دهنده آميختگي كم گونه هاي تشكيل دهنده منطقه مي باشند و شاخص هاي تمايز قطري در طبقه متوسط قرار مي گيرند، شاخص آميختگي نسبي (S) نيز بزرگ تر از يك به دست آمد. نتيجه گيري: از آنجايي كه تفسير شاخص هاي ساختاري محاسبه شده در هر يك از قطعات نمونه با سطح 12500 مترمربع با شاخص هاي محاسبه شده براي كل توده اختلافي نشان نمي دهند، بنابراين به منظور بررسي شاخص هاي ساختاري نزديك ترين همسايه در منطقه جنگلي مدنظر مادامي كه شرايط توپوگرافي، رويشگاهي و پيشينه مديريتي تغيير نكند مي توان داده هاي ثبت شده از يك قطعه نمونه با سطح 1/25 هكتار كه در حاشيه پارسل و در نزديكي جاده قرار نگرفته باشد را به عنوان معرف اطلاعات منطقه مورد مطالعه جهت بررسي و ارزيابي شاخص هاي مكاني به كار گرفت.

Background and objectives: The quantitative description of forest structure is considered as one of the most useful working tools in modern forest management and in order to manage these ecosystems optimally, obtaining accurate insight of their structures is necessary. This study aims at evaluating the optimal area of the sample plot for correct and effective estimation of structural parameters of beech stands. Materials and methods: For this purpose, a compartment with an area about 48 hectares in Gorazbon district in research forest of Kheirod, Nowshar, Iran was selected in which tree species and DBH of all trees with DBH > 7 cm were recorded. In addition, for stem mapping of trees, the location of each tree was obtained using azimuth and distance method. The square sample plots with different areas were laid out on the simulated map of study area and nearest neighbor of spatial indices (spatial pattern index of Clark and Evans, mingling index, diameter differentiation index, relative mingling index) were then calculated in each sample plot. The calculated indices in each sample plot with different areas were then compared with full inventory data using one-sample t-test. Results: The comparison of resulted spatial indices in each of sampling schemes (1000, 1500, 2000, 3000, 4000, 5000, 7500, 10000 and 12500 m2 sample plots) with calculated spatial indices for the whole of study area indicated that only spatial indices in sample plots with area of 12500 m2 did not show any significant difference with the spatial indices for the whole of study area. Values of other spatial indices i.e. mingling index, diameter differentiation index, and relative mingling index obtained from 1.25 ha sample plots are in agreement with full inventory data; that is, mingling index represented low species mixtures in the study area and diameter differentiation index was in mid-class, and relative mingling index was greater than one. Conclusion: As long as the topographic and forest site conditions as well as the management system does not change, horizontal structural indices could be investigated with one 1.25 ha sample plot, provided that this sample plot is not established in the margin of compartment and the forest road vicinity.