تبيين فرصت‌ هاي يادگيري برنامه درسي خردگرايانه در متون اسلامي

Explanation of learning opportunities of rationality (aql) curriculum based on Islamic resources

هدف پژوهش حاضر تبيين و اعتباريابي فرصت‌ هاي يادگيري برنامه درسي خردگرايانه در متون اسلامي است. روش تحقيق روش تركيبي از نوع اكتشافي متوالي است. شركت‌ كنندگان پژوهش در بخش مصاحبه 11 نفر از اساتيد متخصص برنامه درسي بودند كه با استفاده از روش نمونه‌ گيري هدفمند انتخاب شدند. نمونه در بخش كمي نيز شامل 352 نفر از معلمان ابتدايي شهرستان شيراز بودند كه به روش نمونه‌ گيري تصادفي خوشه‌ اي انتخاب گرديدند. در بخش كيفي اطلاعات با تحليل مضمون منابع قرآن و حديث و مصاحبه با متخصصان كليدي (افراد كانوني) مورد بررسي قرار گرفت و 45 كد مفهومي استخراج گرديد. در بخش كمي با استفاده از روش توصيفي پيمايشي و بر اساس يافته‌ هاي بخش كمي پرسشنامه‌ اي حاوي 56 عبارت با داشتن روايي صوري و پايايي مناسب (ضريب آلفا 0/84) تدوين شد. داده‌ هاي كمي تحقيق با استفاده از روش تحليل عامل تأييدي مورد بررسي قرار گرفت كه نتايج نشان مي‌ داد الگوي اندازه‌ گيري متغير نهفته برازش قابل قبولي با داده‌ ها دارد. همچنين با توجه به يافته‌ هاي تحليل عاملي تأييدي 5 ملاك (برخورد حسي و تقويت حواس مخصوصا دو حس بينايي و شنوايي دانش‌ آموز، تفكر در طبيعت و كشف نظم موجود در آن، پرسشگري و پژوهش، مطالبه و ارائه برهان، مطالعه و افزايش دانش علمي) و 26 نشانگر به‌ عنوان فرصت‌ هاي يادگيري برنامه درسي خردگرايانه تدوين شد.

The main aim of the present study is developing and validating learning opportunities of rational curriculum in Islamic resources. The research method was Mixed Method and the qualitative and quantitative methods have been used to carry it out. The statistical sampling in the qualitative section consisted of all curriculum experts, out of whom 11 were selected using goal-oriented sampling. The quantitative statistical sampling comprised of 352 elementary school teachers whom were selected using cluster sampling. The research data were collected from content analyzing, semi-structured interview and researcher-made questionnaire. In order to determine the validity, content validity and to check the structural validity, operating analysis, and to estimate the reliability of the questionnaires, Cranach’s alpha coefficient was used. The findings showed that the results obtained in the qualitative section are in agreement with those obtained from the qualitative section. According to the research results, learning opportunity in rational curriculum is strengthening senses especially eyesight and hearing of students; contemplation on nature and discovering its inherent order; inquisitiveness and inquiry; and increasing and constructing knowledge.