تعيين عملكرد و طرح معماري واحدهاي نجومي مكشوفه در رصدخانه مراغه

Determine the Function and Design of Architectural and Astronomical Observatory Discovered in the Maragheh

پس از كاوش در سايت ويران رصدخانه مراغه، غير از شالوده هايي با پلان هاي مدور، چيز ديگري از ساختارمعماري آن يافت نشد. با گذشت حدود 40 سال، طرح و شكل برخي از واحدهاي نجومي رصدخانه، مشخص نبود. حفار رصدخانه در باره شكل و عملكرد آنها به حدس و گمان پرداخت و اميدوار بود كه پژوهشگران در آينده بتوانند گره گشاي معماي آنها باشند. اين موضوع كه كاربري يا عملكرد واحدهاي معماري نجومي رصدخانه چگونه بوده است و اين واحدها سرپوشيده بوده اند يا خير، پرسش هاي اساسي در پژوهش حاضر بود كه حتي كاوشگران رصدخانه هم پاسخي به آنها نداده بودند. فرضيه ما اين بود كه با مطالعه در معماري رصدخانه هاي قديمي ساير نقاط جهان، مي توان طرح، شكل و حتي احتمالاً عملكرد واحدهاي معماري اين رصدخانه را پيدا كرد. فرضيه دوم درباره عملكرد يكسان يا مشابه يا مرتبط دو واحد مدوري بود كه نزديك به هم و هم شكل بود. دستآورد اصلي مقاله، يافتن طرح اصلي و عملكرد تعدادي از واحدهاي نجومي اين رصدخانه بر اساس انجام بررسي ها و مقايسه هاي دقيق با رصدخانه جيپور هند است. بررسي ميداني و متني منابع و مقايسه و تطبيق مدارك و منابع براي نتيجه گيري، روش اصلي تحقيق را شامل مي شود. احياي عملكرد اصلي واحدهاي معماري رصدخانه، همراه با رونق گردشگري علمي و تلاش براي ثبت جهاني اين اثر از اهداف پژوهش حاضر است.

Based on excavations of the destroyed The Maragheh Observatory it appears to be some circular plan foundations with no architectural evidences. It also seen that the Spatial and formal characteristics of The Observatory architectural units are not specified. The function and use of them are neither specified. The aim of the present paper is to find the architectural organization of the Maragheh Observatory and to answer the basic questions about the shape, arrangement and functional aspects of the observatory that the explorers of the Observatory have not responded to. With the reference to the architecture of the existing ancient observatories the hypothesis was that through a comparative study, an architectural algorithm/pattern could be found and used to determine the shape and arrangement of Maragheh Observatory. For this reason, Jaipur Observatory was selected as the main reference for the architectural comparative study due to its planning and construction imitated from the Maragheh Observatory. This paper also presents the evidences of the functional link between the two juxtaposed units that their foot prints are already existed in the site. It is noted that the restoration of this observatory will also be useful with regard to the development of an attractive and unique archeological and culturally based tourism.