بررسي برخي از خصوصيات بوم شناسي گونه دارويي و در حال انقراض زوفايي (.Thymbra spicata L) در استان ايلام (منطقه تلومه، تنگ بينا و شيرپناه)

(Investigation of some ecological characteristics of medicinal and endangered Thymbra spicata in Ilam Province (Text in Persian

مطالعه حاضر برخي از خصوصيات رويشگاهي گونه در حال انقراض زوفايي (Thymbra spicata) را در سه منطقه تنگ بينا، تلومه و شيره پناه در استان ايلام مورد بررسي قرار مي دهد. مشخصات ژئومورفولوژي مناطق رويشگاهي با استفاده از تصاوير ماهواره اي و بازديد هاي ميداني بررسي شد. براي تعيين ويژگي هاي اقليمي هر يك از رويشگاه ها، پارامتر هاي اقليمي با استفاده از داده هاي نزديك ترين ايستگاه هواشناسي و براي تقسيم بندي اقليمي از روش هاي دومارتن و آمبرژه، استفاده شد. خصوصيات خاك نظير بافت، شوري، اسيديته، آهك، نسبت جذب سديم ،درصد رطوبت اشباع، درصد كلسيم و منيزيم و ماده آلي اندازه گيري شد. در اين مطالعه همچنين گونه هاي همراه، فنولوژي و خصوصيات بيومتري جمعيت گونه زوفايي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه منطقه شير پناه داراي سازند آسماري و دو منطقه ديگر داراي سازند گچساران بود. رويشگاه هاي اين گونه داراي متوسط بارندگي بين 408-200 ميلي متر و ميانگين رطوبت نسبي بين 40-25 بودند. بر اساس روش آمبرژه اقليم رويشگاه از منطقه بياباني گرم تا خشك معتدل و نيمه خشك معتدل تعيين گرديد. رويشگاه اين گونه داراي خاك لومي- شني، آهك نسبتاً زياد، شوري پايين و مواد آلي كم بود. 45 گونه گياهي به عنوان گونه هاي همراه متعلق به 27 خانواده در سه رويشگاه گونه زوفايي شناسايي شد. تراكم اين گونه بين 1179-192 پايه، متوسط ارتفاع گياه بين 22- 13 سانتي متر و متوسط تاج پوشش بين 447- 195 سانتي متر مربع اندازه گيري شد.

This study investigated some characteristics of Thymbra spicata habitats in three areas of Tange bina، Telume and shirpaneh in Ilam province. Geomorphological characteristics of the areas investigated by satellite vision and feild survey. To detemine climate characteristics and bioclimate division of each area، climate parameters using nearest meteorology station and methods of demarton and Amberge were used respectively. Edaphic characteristics such as soil texture، Ec، PH، Na and organic matter were measured. Companion species، phonology and biometric characteristics of Thymbra spicata population were also investigated. Results showed that Shirpane have Asmari formation and two others area have Gachsaran formation. The areas had the average rainfall between 200 to 408 and the average of relative humidity were between 25 -40. Based on Amberge method the climate was hot desert to moderate arid and moderate semiarid. The soil of the area was loamy-sand with high amounts of lime and with low salinity and organic matter. The habitats of Thymbra spicata had 45 acompany species that they were belong to 27 plant familly. The density، average hight and average coverage of Thymbra spicata was measured between 192-1179 plant، 13-22 Cm and 195-447 cm2 respectively.