بررسي رابطه خاك و پوشش گياهي در سواحل رودخانه هاي مناطق خشك

Study on relations of vegetation and soil in river banks of dryland regions‎

هدف از اجراي اين پژوهش بررسي رابطه بين پوشش گياهي و خاك سواحل رودخانه ترشاب مي باشد. براي اجراي اين ‏تحقيق دو محدوده كه داراي تيپ پوشش گياهي متفاوتي بودند انتخاب و اقدام به اندازه گيري پوشش گياهي گرديد. دو ترانسكت ‏خطي هر يك به طول 500 متر مستقر و در فاصله هر50 متري پلات 3×3 متر با توجه به نوع پوشش مشخص و همچنين در داخل ‏آن نيز پلات 1×1 متري انتخاب و پارامترهاي درصد پوشش تاجي، درصد خاك لخت و همچنين لاشبرگ مشخص گرديد. 5 نمونه ‏خاك از عمق50-25 سانتي متر با توجه به عمق كاشت از هر تيپ گياهي سواحل رودخانه ترشاب‏ به فاصله هر 100 متر از همديگر ‏برداشت و خصوصيات فيزيكي- شيميايي اسيديته، هدايت الكتريكي، فسفر قابل جذب، پتاسيم قابل جذب و بافت خاك مورد ‏اندازه گيري قرار گرفت. به منظور تجزيه و تحليل مقايسه داده ها از برنامه آماري ‏SPSS‏ استفاده شد. نتايج نشان داد كه در انتهاي ‏رودخانه كه وارد رودخانه اصلي شيله مي گردد، عمق خاك افزايش ياافته و تيپ بوته اي غالب بوده و گونه هاي گز، انواع سالسولا، ‏چغچغه، ترات در آن رويش دارد. ميانگين درصد تاج پوشش، خاك لخت و لاشبرگ پوشش اين محدوده به ترتيب 14/8، 79، 6/2 ‏درصد بوده است. همچنين در محدوده بالاتر درختچه تاغ به همراه گياه بوته اي ترات پراكنش دارد كه 12، 81/2 و 6/6 درصد آنرا ‏به ترتيب تاج پوشش، خاك لخت و لاشبرگ تشكيل داده است. تجزيه و تحليل آماري پوشش گياهي نشان داد كه بين درصد تاج ‏پوشش، خاك لخت و لاشبرگ دو تيپ پوشش گياهي مزبور اختلاف معني داري وجود ندارد. همچنين بررسي نمونه هاي خاك ‏مناطق فوق در دو تيپ پوشش گياهي نشان داد كه بين ويژگي هاي مورد بررسي در سطح 1% اختلاف معني داري وجود دارد. ‏بنابراين نتايج اين پژوهش نشان داد كه اختلاف بين ويژگي هاي خاك با توجه به وجود شرايط يكسان رطوبت باعث تغيير پوشش ‏گياهي در سواحل رودخانه مزبور گرديده است. از اين روي با توجه به داده هاي اين پژوهش مي توان پوشش گياهي سواحل رودخانه ‏را براساس استعداد آنها بهبود بخشيد.‏

The aim of this research was investigation on relationship of vegetation and soil in river banks of dryland regions. The two study areas selected for with different type vegetation cover. According to this selected 2 transect with 500 m length and distance 50m quadrates in 3 x 3m and quadrates 1 x 1m were sampled for vegetation analysis from the river banks. The parameters measured included canopy surface area، bare soil area and litter. Five soil samples was taken from the 0-45 cm depth at each location، and analyzed for pH، EC، available phosphorus، available potassium and texture. Data analyzed using SPSS software. The data shows that there have been plants such as Tamarx، Salsola and Hammada in end of river. Average of vegetation cover، bare soil surface and the litter were 14.8، 79 and 6.2%، respectively. Also، in up of study area has been occupied by Haloxylon and Hammada. Average of mention parameters were 12، 81.2 and 6.6%، respectively. Analyzed of vegetation shows that no significantly between canopy، bare soil area and litter in two areas. Analyzed of soil characteristics shows that there are significantly between soil samples in two regions. Therefore، the data shows that the soil causes difference in vegetation on river banks.