خبر به مثابه گفتمان؛ وانمايي واژگونه يا انعكاس بي طرفانه واقعيت؟

News as Discourse; Representation or Reflection, Persuasive Intentions and News Style

اگر چهارچوب نظري مقاله "خبر به مثابه گفتمان " فرض شود، ديگر نمي توان به تحليل گفتمان به عنوان ابزاري براي تحليل متن نگاه كرد بلكه به خبر به عنوان گونه خاصي از ارتباطات و گفتمان در رابطه با مفاهيم فرامتني در بر گيرنده آن كه ماهيتي اجتماعي و ايدئولوژيك دارند، برخورد ميشود. ون دايك اعتقاد دارد كه "خبر در عين پايبندي به سبك هاي رايج خبري، اهداف اقناعي خاصي را نيز ميتواند پيگيري نمايد". چرا كه در يك رويداد ارتباطي روزمره با آن كه همه مباحث سبكي رعايت ميگردد و دو سوي ارتباط سعي ميكنند مناسب با شرايط سخن گويند يعني سبك سخن گفتن مرسوم در آن شرايط را بكار گيرند، آنها اهداف مشخصي را نيز دنبال ميكنند و بدنبال دستيابي به نتايج معيني ميباشند. روزنامه نگاران هم از اين قاعده مستثني نيستند و از يك سو مجبور از بكارگيري سبك مرسوم و زبان خبري بيطرفانه هستند تا مخاطب را به واقعي بودن خبر قانع سازند و براي خبر مشروعيت ايجاد كنند اما از طرف ديگر آنها مجبور به پيگيري اهداف اقناعي خاصي نيز هستند كه اين اهداف منطبق است با نگرشي كه مبتني است بر نقشه ها و مدلهاي غالب بازنمايي اجتماعي و ايدئولوژي غالب. مقاله حاضر چنين استدلال ميكند كه در شرايطي كه بازيگران خبري ياكنشگران خبري در تعامل كامل با يكديگر باشند، نگرش خبرنگار كه در انطباق است با "نقشه هاي بازنمايي غالب اجتماعي" با نگرش كنشگران خبري كاملاً منطبق ميگردد به نوعي كه كنشگران قطعه خبري را كاملاً بيطرفانه محسوب ميدارند و قطعه لزومي در بكارگيري راهكارهاي اقناعي ندارد مگر انعكاس خبر با همان نگرش غالب كه مماس است با نگرش همه كنشگران خبري كه در تعامل اجتماعي با يكديگر قرار دارند. اما در شرايطي كه تنشهاي اجتماعي تشديد ميگردند به نوعي كه نقشههاي بازنمايي دو سوي كنش خبري بر يكديگر منطبق نباشند، خبر و موسسسات رسانه اي غالب در عين پايبندي به سبك متعادل مجبور ميشوند تا بعضي اهداف اقناعي را بطور ضمني از طريق راهكارهاي نحوي در سطح متن طرح كنند تا در عمق معاني اقناعي خاصي رمزگذاري شود. در پايگاهي اطلاعاتي مقاله موارد مشخصي در انطباق با "شرايط اجتماعي پرتنش" قابل ملاحظه است. تحليل مقاله نشان خواهد داد كه در شرايط اجتماعي و بين المللي پرتنش، در عين استفاده از سبك مرسوم خبري متعادل، از راهكارهاي اقناعي براي بيان بعضي اهداف خاص بهره برداري شده است.

The theoretical framework of this article is taken from Teun A. Van Dijk; News as Discourse, where analysis discourse is not seen as simply a method for news analysis but rather news texts are studied as a specific type of communicative and discursive act, in a wider social and ideological contexts. Van Dijk believes that while news texts use the conventional news style and language, they follow certain persuasive intentions by employing specific rhetorical devices. In social interactions also conventional and appropriate style is used along rhetorical devices to gain specific persuasive intentions. Journalists also have to comply with conventional news style and language to gain legitimacy and persuade their readers about their professional integrity and "news objectivity". But at the same time according to major dominant social and political perceptions journalists use certain rhetorical devices to gain specific persuasive intentions. Therefore some kind of balanced presentation and the usual news language is employed while persuasive intentions are also fulfilled by using implicit textual devices. This article argues that if social agreement in a given society or social situation is very high, the perception of journalist coincides that of all social actors involved in such interactions or news events. But if the situation, as it is the case, most of the time, involve certain conflicting interests and perceptions, journalist are forced to in code specific persuasive intentions that are of ideological origin, while maintaining their journalistic codes of language use and news reporting style. Article by studying a situation of political conflict (just before before it was raised to such antagonistic level of war situations), shows that while France Press used conventional news style, not demonizing Sadam at that time or portraying any kind of image of enemy, delegitimized him and discursively "overthought" him by repeatedly and intentionally avoiding to mention his official credential as the "president of Iraq".