واكاوي معرفت‌شناختيِ دو مفهوم كليدي اطلاعات و دانش با تأكيد بر بافت

(Epistemological Inquiry into Knowledge and Information as Two Key Concepts (with Emphasis on the Role of Context

اين نوشتار به بازتعريف معرفت ­شناختي دو مفهوم كليدي اطلاعات و دانش با تأكيد بر جنبه ­هاي بافتي آن‌ها پرداخته و در آن، اينكه بافت در چه مرحله ­اي از چرخه داده تا دانش به‌ صورت ضمني و يا صريح ورود پيدا مي‌كند، ضرورت توجه به نقش بافت در اين واكاوي­ ها با توجه به متون علمي حوزه چگونه است و اهميت بافت و نقش آن در معرفت­ شناسي اطلاعات و دانش چيست، بررسي شده است. همچنين، ديدگاه پژوهشگران مختلف از ­بافت نسبت به تعريف اطلاعات و دانش در حوزه‌هاي مختلف علمي به‌ويژه در علم اطلاعات و دانش ­شناسي از جنبه­ هاي مختلف مورد اشاره قرار گرفته است. مرور اين ديدگاه‌‌ها و نظريات نشان داد كه مسئله بافت، چه به‌ صورت ضمني و چه آشكار، هنگام ورود به مباحث معرفتي و ادراكي اطلاعات و دانش حائز اهميت است و نمي­ توان نقش عوامل و متغيرهاي بافتي را در اين زمينه ناديده انگاشت. شناخت اطلاعات و شناخت دانش با چنين نگاهي مورد بحث قرار گرفته است. سؤال اساسي اين است كه آيا مفاهيم اطلاعات و دانش در بافت­ هاي گوناگون، معاني متفاوتي دارند؟ و نقش بافت در شناخت اطلاعات و دانش چيست؟ با نگاهي كلاسيك به چرخه داده تا دانش، از مرحله داده به بعد، شناخت و تعريف اطلاعات و دانش با درنظرگرفتن بافت موجودشان، تابع رويكردي تفسيري است و خود را از تعاريف كمّي و مكانيكي رها مي ­سازند. ورود بافت به عرصه تعريف اطلاعات و دانش انگاره­ اي را در ذهن متبادر مي ­سازد كه اين دو مفهوم در بافت­ هاي گوناگون، معاني متفاوتي را حمل مي­ كنند و بافت به‌ عنوان پديده­اي سيال و آب­گونه خود را در ظرف تعريف اين اصطلاحات ريخته و معنا را (هنگام تبديل داده به اطلاعات) و تصميم­ گيري را (هنگام تبديل اطلاعات به دانش) سيراب مي ­سازد.

This paper redefines the epistemological aspects of information and knowledge with emphasis of the role of context on these two concepts. Whether the context has an explicit or implicit impact, its role in the lifecycle of data and knowledge has been discussed in the scientific literature. Different views of researchers from different scientific areas especially in knowledge and information science have been reviewed. Also the different meanings of information and knowledge in various contexts and the role of context in understanding knowledge have been discussed. The paper has taken analytical review as its methodological approach. In this regards, the philosophical views have been taken into account. Findings indicate that the context has an important role on both the definition and understanding of information and knowledge and that these concepts have different meanings in different contexts.