بررسي تاريخي زمينه‌ها و مصاديق تأثير ادب ايراني بر ادب عربي و پي‌آمدهاي آن در قرون نخستين اسلامي

The Historical Study of the Grounds and Applicability of Iranian Literature’s Effect on Arabic Literature as well as Its Consequences in the First Islamic Centuries

يكي از پي‌آمدهاي ظهور دين اسلام و نزول قرآن كريم به زبان عربي، خارج شدن اين زبان از مهجوريت و محدوديت دوران جاهلي و تبديل آن به زبان اول و رسمي جهان اسلام در عرصه‌هاي مختلف سياسي، علمي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي بود. بديهي است كه زبان عربي در دوران جاهلي به دليل كاربرد صرفاً گفتاري، آن هم در يك محيط جغرافيايي نسبتاً محدود، نمي‌توانست با همان توان محدود، چنين نقشي را در جهان اسلام ايفا نمايد. بنابر اين، بلافاصله پس از تثبيت و استقرار دين اسلام و شروع فتوحات بزرگ و همچنين شكل‌گيري نهاد خلافت و ديوان‌سالاري، مسلمانان ناچار شدند براي غنا بخشيدن به زبان و ادب عربي، از زبان و ادبيات و فرهنگ ساير ملل بهره گيرند. در اين ميان به دلايل متعدد تاريخي و ويژگي‌هاي منحصر به فرد، زبان و ادبيات پارسي توانست جايگاه نخست را به دست آورد و در طول چند قرن اثرهاي گسترده و قابل توجهي بر زبان مقدس مسلمانان بگذارد. اين مقاله كوشيده است در يك بررسيِ به صورت عمده تاريخي، و با روشي وصفي ـ تحليلي، پيشينه، زمينه‌ها و مصاديق تأثيرات ايراني بر ادب عربي و برخي پي‌آمدهاي آن در قرون نخستين اسلامي را بكاود

Of the consequences of Islam religion and the revelation of the Holy Quran in Arabic language, is the independence of this language from the restriction of ignorant Arab and it’s altering into the first and formal language in the world of Islam with a variety of political, scientific, cultural, social and economical domains. It is evident that the Arabic language due to its merely application in speech in a rather limited geographic location within the ignorance era could not be of this grand position in the world of Islam. Accordingly, throughout the confirmation of Islam religion, the initiate of grand conquests, as well as the development of caliphate and bureaucracy, the Muslims had to take advantage of the language, literature and culture of other nations in favor of enriching Arabic language and literature and due to various historical reasons and distinctive properties, Arabic language could achieve the first position and considerably affect on the holy language of Muslims. This article has endeavored to historically study the background and applicability of Iranian effects on Arabic language and some of its consequences during the first Islamic centuries