مقايسه هوش هيجاني و ويژگي هاي شخصيتي در رانندگان متخلف و غيرمتخلف شهر زنجان

تخلفات رانندگي همواره يكي از علل بروز مشكلات، معضلات و حوادث ترافيكي در همه جوامع مي باشد كه بسته به بافت فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و جغرافيايي جوامع، ميزان و نوع آن متفاوت خواهد بود. گرچه در بروز تخلفات رانندگي عوامل محيطي ـ كنترلي، و تعداد خودروها دخيل است، اما علل انساني به عنوان اصلي ترين عامل تخلفات محسوب مي شود. بنابراين اين پژوهش با هدف مقايسه هوش هيجاني و ويژگي هاي شخصيتي رانندگان متخلف و غيرمتخلف اجرا شد. روش پژوهش علي- مقايسه اي و جامعه آماري شامل كليه رانندگان مرد خودروهاي سواري شهر زنجان بود كه از ميان آنها 230 نفر در دو گروه متخلف (115 نفر) و گروه غيرمتخلف (115 نفر) انتخاب شدند. ابزارهاي سنجش شامل مقياس 90 سوالي هوش هيجاني بار- آن (1997)، و فرم كوتاه 60 سوالي مقياس ويژگي هاي شخصيتي نئو (1992) بود. داده ها از طريق تحليل واريانس چندمتغيره (MANOVA) و رگرسيون لجستيك تحليل شد. يافته ها نشان داد كه در مجموع هوش هيجاني رانندگان متخلف پايين تر از رانندگان غيرمتخلف است، و از نظر ويژگي هاي شخصيتي، رانندگان متخلف در مقياس روان آزرده گرايي نسبت به رانندگان غيرمتخلف نمرات بيشتر، و در ويژگي هاي برون گرايي و با وجدان بودن نمرات پايين تري كسب كردند. نتايج تحليل رگرسيون لجستيك حاكي از آن بود كه هوش هيجاني به طور معناداري مي تواند رانندگي با تخلف و يا عدم تخلف را پيش بيني كند. نتايج تحقيق نشان داد كه هوش هيجاني و همچنين ويژگي هاي شخصيتي با رفتار رانندگي رابطه معناداري دارد. بنابراين با توجه به اهميت رفتار رانندگي در ميزان تخلفات و تصادف، توصيه مي شود جهت بهبود وضعيت رانندگي و كاهش ميزان تصادفات، ارزيابي هاي روانشناختي در هنگام ارائه گواهي نامه و پس از آن به طور دوره اي صورت پذيرد و مي توان آموزش هاي مخصوصي را براي آسيب پذيران به خطاهاي رانندگي در نظر گرفت.