تشكيل باغ بذر سياه تاغ (Haloxylon aphyllum (Minkw.) Iljin)

استفاده بهينه از ظرفيت هاي موجود در جنگل ها و تشكيل باغ بذر يك انتخاب نيست، بلكه يك الزام به حساب مي آيد. باغ بذر درختان جنگلي در كشورهايي نظير ايران با پوشش كم جنگل يكي از ضرور تهاست. اين در شرايطي است كه بهر ه برداري هاي غير اصولي از گونه هاي درختي جنگلي در بيشتر نقاط كره زمين سبب پس روي ژنتيكي و تخريب تنوع و ساختار ژنتيكي بسياري از گونه هاي جنگلي ارزشمند شده است. با هدف بررسي توانمندي ژنتيكي تاغ، شش جمعيت از سياه تاغ (Haloxylon aphyllum (Minkw.) Iljin از استا ن هاي خراسان رضوي، قم، يزد، سمنان، كرمان و سيستان و بلوچستان در يك طرح ملي مورد بررسي مقدماتي قرار گرفتند. در اين طرح پايه هاي مطلوب از نظر فرم ظاهري انتخاب شده و در استان مربوطه آزمون نتاج روي آنها اجرا شد. از بين پايه هاي مورد مطالعه تعدادي پايه برتر انتخاب شد كه مبناي تشكيل باغ بذر سيا ه تاغ در استان هاي قم، خراسان رضوي و يزد شدند. پس از توليد نهال از بذر حاصل از پاي ههاي منتخب، نها لهايي كه در بدو رويش شرايط مطلوبي را از خود نشان دادند ب هنحوي در باغ بذر غرس شدند كه كمترين خويشاوندي بين نهال هاي مجاور وجود داشته باشد. بهينه كردن تنوع ژنتيكي در باغ بذرهاي مذكور به صورت پويا و همراه با بهره برداري از آن بايد ادامه داشته باشد.

Nowadays, optimized utilization of forests potentials and seed orchard establishment is not an option rather it is an obligation. In countries such as Iran, which are considered as low forest countries, forest seed orchard establishment is a non-replaceable exigency. This is in such conditions in which unsystematically exploration of forest tree species has caused genetic deterioration and reduction of genetic variation of a great number of valuable forest tree species. Following fulfillment of a national research project on investigation of genetic potential of Haloxylon species, six populations of H. aphyllum collected from Khorasan Razavi, Qom, Yazd, Semnan, Kerman and Sistan and Baluchestan provinces were primarily investigated by which a number of suitable trees with appropriate performance were selected. The selected trees were further investigated by progeny testing in the six provinces. A number of superior genotypes were selected on which H. aphyllum seed orchard was established in Qom, Khorasan Razavi, and Yazd provinces. Using collected seeds on the selected plus trees, seedlings were produced, and a further selection was performed on the seedlings and planted in the seed orchards in such a way that the least relationship could be found between adjacent stands. Optimization of genetic variation in the mentioned seed orchards should be dynamically continued, along with utilization of their outcomes. Keywords: Seed orchard, Haloxylon aphyllum, progeny test, genetic variation