جايگاه ديپلماسي آموزشي در سياست خارجي عربستان سعودي در منطقه خاورميانه

The role of educational diplomacy in foreign policy Saudi Arabia in Middle East

ديپلماسي آموزشي به واسطه ظرفيتهاي گسترده اي كه در بهره گيري از روندهاي آموزشي و علمي درجهت انگاره سازي و برساختن هويتهايي هم سو با منافع دولتها خلق مي كند به ابزار موثر وكارآمدي جهت تأمين اهداف ومنافع دولتها تبديل شده است.در اين نوع ديپلماسي ، كارويژه خاص آموزش يعني ايجاد تغييرات نسبتأپايدار دررفتار ، باورها وتوانمنديهاي مخاطبان از طريق فرايندهاي آموزشي و يادگيري، با كارويژه ديپلماسي عمومي كه همانا جذب مخاطبان از طريق اقناع و مجاب سازي بواسطه تأثير بر نگرشها و هويتهاي مخاطبان براي تأمين منافع طرف مقابل است تلفيق شده ودر قالب مفهوم "ديپلماسي آموزشي" مي تواند در جهت انگاره سازيهاي هويتي برآورنده منافع واهداف دولتها باشد. براين اساس ؛ مقاله حاضر تلاش مي كند تا در رويكردي سازه انگارانه و با روش توصيفي – تحليلي اين سوال اصلي را مطرح كند كه جايگاه ديپلماسي آموزشي در سياست خارجي عربستان در منطقه خاورميانه چيست؟فرضيه پژوهش اين است كه ديپلماسي آموزشي به عربستان سعودي امكان مي دهد تا اين كشور بابهره گيري از ظرفيتهاي علمي و فرايندهاي آموزشي ، به جذب دانشجويان و طلاب بين المللي در دانشگاهها و مراكز ديني خوداهتمام ورزيده و ضمن تلاش براي برساختن انگاره اي مثبت از هويت خويش بعنوان دولتي باظرفيتهاي بالاي توانمنديهاي علمي و سرمايه گذاريهاي آموزشي درمنطقه خاورميانه، به اشاعه الگوهاي هويتي خود از طريق ديپلماسي آموزشي و اثرگذاري بر نگرش ها و هويتهاي مخاطبان خود به ويژه در حوزه هاي هويتي و ايدئولوژيكي مبادرت نمايد.

Educational diplomacy, with its board capacities in procedure, content and action, is able to be the interest of foreign policy makers as an effective tool to meet national resources and goals of governments. Governments can utilize the tools purposively based on their objectives, benefits, identity, place and conditions in regional and international systems, and plan to reach their goals by impress audience of this kind of diplomacy, who are mainly university students, researchers and elites. The current study, in the framework of a constructive approach, attempts to answer the question ‘what is the place of educational diplomacy in foreign policy of states?’ so that educational diplomacy of countries attempts to create common identity fields among audience relied on ideological, identity supports and regional considerations. Of course, in certain regional fields such as Middle East especially Saudi Arabia, this constructive activity is involved in contradict attitudes in educational policy making of this state as the results of identity competitions with other countries of the region.