روان شناسي استبداد رضاشاه

Psychology of Rezashah`s Tyranny

پژوهش حاضر به بررسي ابعاد روان شناختي استبداد رضا شاه مي پردازد؛ فرض را بر اين نهاده است كه مجموعه اقدامات سركوب گرايانه رضاشاه اساساً تحت تاثير مسائل و مشكلات روحي و رواني بوده كه از بدو تولد تا رسيدن به قدرت به آن مبتلا و دست به گريبان بوده است بنابراين با بهره مندي از چارچوب روشي آدلر ـ اسپربر به نقش دو مولفه خانواده و اجتماع در فرايند شكل گيري شخصيت تاكيد شده است چنانچه والدين، نظام تربيتي و جامعه در مهيا نمودن بسترها و شرايط زيستي اقداماتي روشمند و سازنده در جهت رشد و شكل گيري شخصيت سالم افراد در پيش برنگيرند اين قبيل افراد در برخورد با موانع و كمبودها دچار حقارت، ترس و نا امني مي شوند. در اين راستا دوران كودكي و مراحل بعد زندگي رضاشاه كه با حقارت ها و مشقت هايي توام بوده است؛ تبعات آن در دوران قدرت يابي و پادشاهي با تناقض شخصيتي، ترس و هراس، استبداد و خشونت بر ساختارهاي سياسي، اجتماعي، اقتصادي، نظامي و به ويژه نزديك ترين يارانش نمايان است.

This paper studies psychological aspects of Rezashah`s autocracy. The hypothesis of the study has been considered as: all Rezashah`s oppressive measures have been originally caused by some psychologogical problems and agents accompanying him from his birth. Therefore، using Adler-Sperner methodological framework، in the process of personality-formation، the two agents of family and society have outweighed other possible ones. If parents، educational system and society do not prepare the ground for the growth of children`s personality، they would be qualified with such states as fear، inferiority and lack of security. Regarding the fact in Rezashah`s life، the effects of his being exposed to many cases of inferiorities and troubles may be clearly seen in such cases of contradiction as fear، phobia، tyranny and violences current in political، social، economic، milltary and، particularly، in their most closed officials and friends during his kingdom.