هنر خوشنويسي و تربيت اسلامي

Islamic education & calligraphy

اين مقاله به روش توصيفي و تحليلي در جستجوي تربيت منبعث از مباني اعتقادي و اسلامي است كه از ملزومات فرهنگ اسلامي مي باشد. هنر اسلامي به دليل غناي فرهنگي و مذهبي بهترين شيوه استفاده از قابليت هاي اخلاقي و معنوي مي باشد. چنانچه ترويج و ارائه آداب و تربيت اخلاقي به گونه اي كه هم در تربيت هنرمند و هم در اشاعه آن در فرهنگ جامعه موثر باشد در تفكر و تمدن اسلامي امري ضروري بوده است. پرسش هاي اصلي مقاله عبارتند از: رابطه هنر و اخلاق در فرهنگ اسلامي چگونه است؟ قالب هاي هنري و بياني هنر خوشنويسي براي انتقال مفاهيم تربيتي كدامند؟ هدف اين نوشتار تبيين جايگاه و اهميت اخلاق ديني و تربيت معنوي در يكي از قدسي ترين هنرهاي اسلامي يعني خوشنويسي مي باشد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه عامل معنوي تقدس هنر خوشنويسي يعني حفظ حرمت و عزت محتوا و محمول خط يعني كلام الهي، هنرمندان خوشنويس را در خلق اثر هنري و كسب فيض مدام ملزم به رعايت آداب و اخلاق نموده است و از زيباترين تجليات اين ابعاد اخلاقي خوشنويسي ضرورت تهذيب نفس بوده كه در ميان خوشنويسان به عنوان يكي از مهم ترين اصول اخلاقي و تربيتي از واجبات اشتغال به اين هنر بوده است.

his survey with using descriptive and analytical method is searching the education which is caused from Islamic belief bases that they are essential for sacred art of calligraphy. Islamic art because of religious and cultural richness is the best method of moral and spiritual capabilities. So the promotion of the culture and moral education and both in education and in community cultures are effective, it is essential in Islamic thought and civilization. The main questions of this survey: How is the relationship between art and ethics in Islamic culture? What are the forms of art and expression of calligraphy to convey the meaning of education? The aim of this survey is the clarifying the role and importance of morality in religious and spiritual education in one of the oldest Islamic art of calligraphy. The results of this survey show that the spiritual sanctity of calligraphy, the respect and dignity of content and predicate the word of God, calligraphers in creating art works are always bound to observe the customs and ethics. And the most beautiful manifestation of the moral dimensions is self purification among calligraphers as one of the most ethical and educational principles of obligations to engage in this art.