اعتماد ركن اصلي سرمايه اجتماعي: طراحي الگويي مبتني بر تعاليم اسلامي (مورد مطالعه: كتاب شريف ميزان الحكمه)

(Trust as Building Block of Social Capital: Presentation a Pattern based on Islamic Teachings (Case: the Mizan Al-Hekmah

مفهوم سرمايه اجتماعي در بستر و خاستگاهش (غرب) بارها مورد بحث قرار گرفته و آثار متعددي در اين زمينه منتشر شده است، اما در ايران، به¬خصوص در بستر مفاهيم اسلامي مفهومي نوپاست و جاي خالي پژوهش¬هاي جدي و علمي در اين زمينه احساس مي¬‌شود. از اين‌ رو، هدف اين مقاله استخراج الگويي از سرمايه اجتماعي مبتني بر آموزه‌هاي اسلامي است. روش اين پژوهش كيفي و با رويكرد استقرايي است. به¬منظور استخراج مطالب از منابع اسلامي (در اين پژوهش به¬طور خاص بر كتاب ميزان‌الحكمه تأكيد است)، تكنيك تحليل مضمون به‌كار گرفته شد. در پايان، به‌دليل يكسان‌نبودن روايات، ماتريسي چهاربخشي در دو محور به‌دست آمد. يك محور آن مخاطب روايات «سطح خرد» معادل توده مردم و «سطح كلان» معادل مديران و حاكمان و محور ديگر محتواي روايات (زيرا برخي روايات ناظر بر رفتارِ خاص، و برخي ديگر ناظر بر نگرش و انديشه بودند) بود. بر اين اساس، سرمايه اجتماعي متكي بر آموزه¬هاي اسلامي چهار سطح دارد كه شامل سطح رفتاري و خرد، رفتاري و كلان، نگرشي و خرد، و نگرشي و كلان مي¬شود. همه اين اركان تحت لواي اعتماد به وعده¬هاي الهي قرار دارد.

In recent years along with different types of capital such as human, financial and economic, social capital has been raised as other capital. The main pillars of its capital trust-based relationships between individuals, groups and networks form. Therefore, the aim of this paper is a model of social capital based on the teachings of Islam. The methodology of the study is qualitative and inductive approach and in order to extract the contents of Islamic sources of content analysis techniques were used. At the end, based on the data obtained, then the matrix quartet that a relationship between people, and others affecting the level of the presented concepts. The social capital based on Islamic teachings has four pillars which include behavioral level and the micro and macro behavioral, emotional and micro and macro becomes emotional. All of these elements and components located under the trust in the divine promises.