تخمين مقادير روزانه نسبت تبخير- تعرق مرجع يونجه به چمن و تعيين سهم مولفه هاي آئروديناميكي و توازن انرژي در تبخير- تعرق (مطالعه موردي: استان آذربايجان شرقي)

(Estimating Daily Alfalfa to Grass Reference Evapotranspiration Ratios and Determining the Aerodynamic and Energy Balance Components Contribution in Evapotranspiration (Case study: East Azerbaijan Province

تبخير- تعرق به عنوان يكي از مولفه هاي اصلي چرخه هيدرولوژيك داراي اهميت فراواني در مديريت منابع آب و برنامه ريزي آبياري مي باشد. امروزه به دليل نبود داده هاي لايسي متري در بيشتر ايستگاه هاي هواشناسي، از مقادير تبخير- تعرق مرجع حاصل از مدل استاندارد فائو- پنمن - مونتيث استفاده مي شود. مدل ياد شده براي محاسبه تبخير- تعرق گياه مرجع چمن ( ET) به كار برده مي شود. از سوي ديگر، مدل پنمن- كيمبرلي نيز به طور گسترده اي براي محاسبه تبخير- تعرق گياه مرجع يونجه (ETr) مورد استفاده قرار گرفته است. در مطالعه حاضر، داده هاي هواشناسي شش ايستگاه هواشناسي در استان آذربايجان شرقي در يك دوره آماري ده ساله براي محاسبه و ETr به كار برده شده و سپس نسبت ETr به براي هر شش ايستگاه در دوره مطالعاتي محاسبه شد. در ادامه، سهم هر يك از مولفه هاي توازن انرژي و آئروديناميكي در ميزان كل تبخير- تعرق مرجع با استفاده از مدل پنمن- كيمبرلي تعيين شد كه نتايج حاصل، حاكي از نقش مهم هر دو مولفه در فرآيند تبخير- تعرق ايستگاه هاي مورد مطالعه بود. بر اين اساس، كاربرد مدل هاي مبتني بر تابش خورشيدي نظير مدل پريستلي- تيلور در اين ايستگاه ها مي بايد با احتياط صورت پذيرد.

Evapotranspiration (ET)، as a major component of the hydrologic cycle، is important in water resources management and irrigation scheduling. Nowadays، due to the lack of the lysimetric data in weather stations، the ET values calculated by the standard FAO Penman-Monteith model ( ) are used for grass reference crop. Also، the Penman- Kimberly model is widely applied for computing the alfalfa-reference crop ET (ETr). In the present study، the meteorological data from 6 weather stations located in the East Azarbayjan Province covering a period of 10 years were used to calculate the and ETr values. Then، the ETr to ratios were computed for all six stations during the study period. Finally، the contributions of the energy balance and aerodynamic components on the final ET values were determined using the Penman- Kimberly model، which showed the important influence of the both components on the ET process. Consequently، the use of radiation-based models e.g. Priestly- Taylor model in these stations should be carried out by special care.