نقش اسيدهيوميك در پالايش سبز سرب توسط گونه مرتعي طوق (Xeanthium vetelus)

(The Role of Humic Acid on Phytoremediation of Pb through a Pasture Collar Plant (Xeanthium vetelus

يكي از روش هاي نوين افزايش كارآيي پالايش سبز فلزات سنگين در خاك هاي آلوده، استفاده از عوامل كمپلكس كننده در خاك است. بدين منظور براي بررسي اثر كاربرد اسيد هيوميك بر افزايش انحلال سرب در خاك و جذب آن توسط گياه طوق آزمايشي در شرايط گلخانه اي اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايش شامل: 1) سرب (صفر، 250، 500 و 1000 ميلي گرم بر كيلوگرم از منبع نيترات سرب) و 2) اسيد هيوميك (صفر، 100 و 200 ميلي گرم بر كيلوگرم) بودند. به همين منظور در پايان دوره رشد گياه طوق برخي پارامترهاي بيولوژيك خاك شامل تنفس ميكروبي (BR)، كربن زيست توده ميكروبي خاك (MBC)، محتواي نسبي آب برگ (RWC)، ميزان پرولين و غلظت سرب در ريشه و شاخساره گياه، فاكتور انتقال گياهي(TF)، فاكتور انباشت شاخساره و ريشه (BAF) اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه افزايش شدت آلودگي سربي خاك، BR، MBC، زيست توده خشك ريشه و شاخساره، RWC، BAF شاخساره و ريشه و TF را كاهش داد و باعث افزايش مقدار پرولين، غلظت سرب شاخساره و غلظت سرب ريشه در گياه طوق گرديد. همچنين افزودن اسيد هيوميك باعث كاهش پرولين گرديد كه مقدار پرولين در تيمارها بدين ترتيب بود (0HA >100HA >200HA). همچنين نتايج حاكي از تاثير مثبت اسيد هيوميك بر غلظت سرب زيست فراهم، BR و MBC بود و غلظت سرب زيست فراهم در 200HA در مقايسه با 0HA، 35/62 درصد افزايش يافت. به طور كلي عليرغم تاثير مثبت اسيد هيوميك در افزايش جذب سرب توسط گياه طوق، اين گياه نمي تواند براي پالايش سبز سرب مناسب باشد، زيرا اين گياه نتوانسته است بيش از 1000 ميلي گرم سرب در كيلوگرم ماده خشك اندام هوايي اندوزش نمايد.

One of the new approaches for increasing phytoremediation efficiency of heavy metals in contaminated soils is using soil chelating agents. In order to evaluate the effect of humic acid (HA) application on elevating the solubility of lead (Pb) in the soil and its uptake by the collar plant (Xeanthium vetelus)، an experiment was carried out under greenhouse conditions. The factors included: 1) lead (Pb0، Pb250، Pb500 and Pb1000 mg kg-1 from Pb(NO3)2) and 2) humic acid (HA0، HA100 and HA200 mg kg-1. At the end of growing period selected soil biological parameters including basal respiration (BR)، microbial biomass carbon (MBC)، relative water content (RWC)، proline amount and lead concentration in roots and shoots of plant، plant transfer factor (TF)، Bio-concentration factor roots and shoots (BAF) were measured. Results showed that increasing the intensity of soil lead contamination decreased microbial respiration، microbial biomass carbon، relative water content of plant tissue، biological concentration factor of shoot، root bio-concentration factor and transfer factor plant، however increased proline، the concentration of lead in shoot and root at the collar plant. Furthermore، the application of humic acid reduced proline amount in treatments as follows: HA 0> HA 100> HA 200. Also، results suggested that humic acid showed a positive effect on bioavailable Pb، BR and MBC and bioavailable Pb in HA200 increased by 62.35 percent compared to HA0. Generally، despite of positive effect of HA on Pb uptake، collar plant couldn't be suitable for Pb phytoremediation as it accumulated Pb < 1000 mg kg-1 leaf dry weight.