بررسي تحمل به تنش و مقايسه عملكرد دانه ژنوتيپ هاي نخود (Cicer ariegtinum) در شرايط تنش شوري

Investigation of Tension Tolerance and Comparison of Grain Yield of Chickpea Genotypes (Cicer ariegtinum) under Salt Tension Conditions

تنش شوري يك عامل غير زنده مهم محدود كننده توليد گياهان زراعي است. اين پژوهش به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 15 ژنوتيپ نخود (Cicer ariegtinum) و سه سطح شوري آب آبياري 0.7، 3.1 و 6.2 دسي زيمنس بر متر در سه تكرار در سال 1393 در دانشگاه دانكوك كره جنوبي انجام شد. نتايج آزمايش نشان داد ژنوتيپ هاي MCC873، MCC870 و MCC776 داراي بيش ترين شاخص تحمل تنش در سطح شوري 6.2 دسي زيمنس بر متر بودند. افزايش سطوح شوري سبب كاهش عملكرد دانه ژنوتيپ هاي نخود شد، اما در سطح تنش 6.2 دسي زيمنس بر متر ژنوتيپ هاي MCC873، MCC870، MCC537، MCC776 و MCC10 بيش ترين عملكرد دانه را داشتند و در يك گروه آماري قرار گرفتند. تنش شوري سبب افزايش غلظت سديم و كاهش نسبت پتاسيم به سديم برگ ژنوتيپ هاي نخود شد، اما ژنوتيپ هاي MCC873، MCC870، MCC392، MCC78 و MCC10 بيش ترين نسبت پتاسيم به سديم برگ را داشتند كه بيانگر تحمل شرايط تنش توسط اين ژنوتيپ ها مي باشد. افزايش غلظت نمك سبب كاهش رطوبت نسبي برگ و افزايش غلظت اسموليت هايي مانند پرولين و كربوهيدرات هاي محلول برگ ژنوتيپ هاي نخود شد. بيش ترين ميزان رطوبت نسبي برگ در سطح شوري 6.2 دسي زيمنس بر متر در ژنوتيپ MCC10 مشاهده شد. نتايج نشان داد ژنوتيپ هاي MCC873، MCC870، MCC873، MCC537، CC776 و MCC10 در شرايط شوري از بيش ترين عملكرد دانه، نسبت پتاسيم به سديم، رطوبت نسبي برگ و كربوهيدرات هاي محلول برگ برخوردار بودند در حالي كه كم ترين ميزان سديم برگ را داشتند.

Salinity tension is considered to be one of the major abiotic factors limiting crops productivity. The present research was conducted as a factorial experiment in a randomized complete blocks design with 15 chickpea genotypes (Cicer ariegintum) and three levels of irrigation water salinity 0.7, 3.1, and 6.2 ds/ m with three replications in Dankook University, South Korea in 2014. The results showed that MCC873, MCC870 and MCC776 genotypes had the highest tension tolerance index at salinity level of 6.2 ds/m. Increasing salinity levels reduced the grain yield of chickpea genotypes, but in the tension level of 6.2 ds/m, the MCC873, MCC870, MCC537, MCC776 and MCC10 genotypes had the highest grain yield and were placed in a statistical group. Salinity tension increased sodium concentration and reduced the potassium to sodium ratio of chickpea genotypes leaf, but the MCC873, MCC870, MCC392, MCC78 and MCC10 genotypes had the highest ratio of potassium to sodium leaf, indicating tolerance to tension conditions by these genotypes. Increasing salt concentration reduced the relative humidity of the leaf and increased the concentration of osmolites such as proline and leaf soluble carbohydrates in chickpea genotypes. The highest amount of leaf relative humidity was observed in the salinity level of 6.2 ds / m in MCC10 genotype. The results showed that the MCC873, MCC870, MCC873, MCC537, CC776 and MCC10 genotypes had the highest grain yield, potassium to sodium ratio, leaf relative humidity and leaf soluble carbohydrates while they had the lowest amount of leaf sodium.