بررسي و سياست گذاري برنامه تنفس يا بهره برداري جنگل هاي هيركاني (مطالعه موردي: جنگل هاي حوزه شفارود)

يكي از مهمترين چالش ها در مديريت جنگل هاي هيركاني ادامه روند بهره برداري يا تنفس جنگل است. دو ديدگاه متضاد شامل موافقين بهره برداري جنگل و موافقين تنفس جنگل در اين زمينه وجود دارد. هدف از پژوهش پيش رو راهبردگذاري و برنامه ريزي بهره برداري پايدار و تنفس جنگل بود. براي اجراي اين پژوهش، جنگل هاي تحت مديريت حوزه شفارود در استان گيلان انتخاب شد. به كمك نظرسنجي از نقش آفرينان جنگل هاي هيركاني، تحليل چهارگانه قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهديدها انجام شد. جامعه آماري شامل دو بخش جوامع محلي ( 11 نفر) و كارشناسان خبره در سطح منطق هاي، استاني و كشوري ( 48 نفر) بود. براساس نتايج ماتريس ارزيابي موقعيت و اقدام راهبردي براي بهره برداري و تنفس جنگل، راهبرد مديريتي (تهاجمي، رقابتي، تدافعي يا محافظه كارانه) شناسايي شد. نتايج نشان داد كه 73 درصد از جامعه آماري موافق بهره برداري از جنگل و 27 درصد موافق برنامه تنفس جنگل بودند. مهمترين فرصت و قوت بهر هبرداري جنگل، افزايش پويايي و پايداري توده و اشتغال پايدار در زمينه جنگل داري و صنايع چوب در سطح ملي بود. مهمترين فرصت و قوت تنفس جنگل نيز كاهش فرسايش خاك و حفاظت خاك بود. با تحليل نظرات نقش آفرينان اكوسيستم (جامعه آماري)، راهبرد مديريتي تهاجمي براي بهر هبرداري جنگل و راهبرد تدافعي براي تنفس جنگل تعيين شد. بنابر راهبرد تدافعي در برنامه تنفس جنگل، اين برنامه بايد متوقف يا اصلاح شود و براي تمام عامل هاي تخريب جنگل شامل حضور دام در جنگل، حضور جوامع جنگل نشين، قاچاق چوب، تغيير كاربري جنگل به باغ و ويلا و بهرهبرداري غيراصولي، برنامهريزي لازم انجام شود.