بررسي رفتار جوانه‌زني و خواب بذر در علف‌هاي هرز جغجغه (Prosopis farcta L.)، چرخه (Launaea acanthodes (Boiss)) و علف مورچه (Cressa cretica L.) در باغات پسته رفسنجان

به منظور بررسي رفتار جوانه‌زني و روش‌هاي شكستن خواب بذر توده‌هاي مختلف علف‌هاي ‌هرز جغجغه، چرخه و علف‌مورچه، سه آزمايش جداگانه در سال 1393 در آزمايشگاه زراعت دانشگاه وليعصر رفسنجان انجام گرفت. بذور علف‌هاي هرز مورد بررسي از باغات پسته 5 منطقه رفسنجان (مركزي، انار، كشكوئيه، كبوترخان و نوق) جمع‌آوري شدند. تيمارهاي شكستن خواب بذور جغجغه شامل شاهد (آب مقطر)، خراش‌دهي با اسكالپل و سمباده و خراش‌دهي با سولفوريك اسيد غليظ در زمان‌هاي 30 و 40 دقيقه، تيمارهاي شكستن خواب بذور چرخه شامل شاهد، جيبرليك اسيد در غلظت‌هاي 250، 500 و 1000 پي‌پي‌ام، نيترات پتاسيم در غلظت‌هاي 500 و 1000 پي‌پي‌ام، سرمادهي مرطوب در زمان‌هاي 1، 3 و 5 هفته و تيمارهاي شكستن خواب بذور علف‌مورچه شامل خراش‌دهي با اسكالپل و سمباده، خراش‌دهي با سولفوريك اسيد در زمان‌هاي 5 و 10 دقيقه، خراش‌دهي با آب‌جوش در زمان‌هاي 15 و 30 دقيقه و شاهد بودند. آزمايش‌ها براي هر گونه به طور مجزا به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در 4 تكرار اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه توده بذري، روش‌هاي شكستن خواب و برهمكنش توده بذري و روش‌هاي شكستن خواب اثر معني‌داري بر درصد جوانه‌زني و متوسط زمان جوانه‌زني بذور علف‌هرز هر سه گونه داشت. تيمارهاي خراش‌دهي با اسكالپل و كاربرد سولفوريك اسيد در علف‌هاي هرز جغجغه و علف‌مورچه، موجب بالاترين درصد جوانه‌زني و پايين‌ترين متوسط زمان جوانه‌زني بذر در تمام مناطق شد. در بذور علف‌هرز چرخه، تيمار 5 هفته سرمادهي مرطوب، درصد جوانه‌زني بالايي را در تمام مناطق، بخصوص منطقه انار (94 درصد) در پي داشت. همچنين تيمارهاي 500 پي‌پي‌ام نيترات پتاسيم و 250 پي‌پي‌ام جيبرليك اسيد، تاثير مثبت و معني‌داري بر درصد جوانه‌زني بذور چرخه (به ترتيب 79 و 74/8 درصد) داشت، ولي غلظت‌هاي بالاتر نيترات پتاسيم و جيبرليك اسيد، موجب كاهش درصد جوانه‌زني بذور چرخه شد