بررسي عدم مشاركت اقتصادي زنان در بازار كار ايران

A Study of the Reasons of Lack of Women’s Participation in the Labor Market of Iran

زنان نيمي از جمعيت كشورها را تشكيل مي‌دهند اما عموماً مشاركت آن‌ها در فعاليت‌هاي اقتصادي به اندازه‌ي ظرفيت‌ شان نيست. مطالعات انجام‌شده توسط صندوق بين‌المللي پول نشان مي‌دهد چنان‌چه زنان بتوانند با تمامي ظرفيت خود وارد بازار كار شوند وضعيت اقتصاد كلان كشور به‌طور قابل توجهي بهبود مي‌يابد. بررسي‌ها نشان مي‌دهد عموماً كشورهاي در حال توسعه تفاوت قابل ملاحظه‌ي سطح مشاركت اقتصادي زنان نسبت به مردان را تجربه مي‌كنند. براي مثال در سال ۲۰۱۶ نرخ مشاركت اقتصادي مردان حدود ۶۹ درصد و نرخ مشاركت اقتصادي زنان حدود ۶۰ درصد بوده است. اين نرخ‌ها براي ايران به‌‌ترتيب حدود ۶۳ درصد براي مردان و ۱۳ درصد براي زنان بوده است. در كشورهاي‌ خاورميانه شاهد نرخ مشاركت ۲۱ درصدي زنان هستيم. بررسي‌ها نشان مي‌دهد اختلاف بين مشاركت زنان و مردان در فعاليت‌هاي اقتصادي عامل اصلي كاهش نرخ رشد اقتصادي در بسياري از كشورها بوده است. ديدگاه جامعه‌شناسي اين فرضيه را بيان مي‌كند كه تفاوت مشاركت اقتصادي زنان در كشورهاي مختلف بيش از آن كه ناشي از عوامل اقتصادي باشد، از عوامل مربوط به نظام‌هاي ارزشي و سنتي و نهادهاي فرهنگي و اجتماعي آن كشور ناشي مي‌شود. همچنين يأس و نااميدي زنان براي جستجوي كار نيز مي‌تواند عامل ديگري در اين رابطه باشد. به اين معنا كه بالا بودن نرخ بيكاري در اين گروه، خود دليلي براي نااميدي و خروج آنان از جمعيت فعال به‌شمار مي‌رود. با بررسي داده‌هاي آمارگيري نيروي كار مركز آمار ايران در خصوص علت‌هاي عدم جستجوي كار در بين زنان غير فعال، بيش از ۷۰ درصد آن‌ها مسئوليت‌هاي شخصي يا خانوادگي، در حدود ۲ درصد آنان بي‌نيازي از انجام كار و حدود ۱ درصدشان نيز دلسردي از يافتن كار را به‌عنوان دليلي براي در جستجوي كار نبودنشان بيان نموده‌اند؛ كه اين اطلاعات مي‌تواند مؤيد تأثير نگرش‌هاي ارزشي و فرهنگي در مشاركت زنان در فعاليت‌هاي اقتصادي باشد. يافته‌‌هاي طرح آمارگيري گذران وقت نقاط شهري تابستان سال ۱۳۹۴ مركز آمار ايران نيز نشان مي‌دهد متوسط زمان سپري‌شده براي فعاليت‌هاي خانه‌داري در مردان نسبت به زنان ناچيز است كه اين امر نيز به نوبه‌ي خود رغبت زنان به فعاليت‌هاي اقتصادي را كم مي‌كند. بنا بر اين مي‌توان اين‌گونه بيان كرد كه پايين بودن نرخ مشاركت اقتصادي زنان در ايران بيش از عوامل اقتصادي معلول نگرش‌هاي فرهنگي و سنتي موجود در جامعه است.

Women make up half of the population of countries but generally their participation in economic activities is not proportional to their potential. Studies conducted by the International Monetary Fund show that if women enter the labor market to their full potential, the macroeconomic situation of the country will observe significant improvement. Studies show that generally, developing countries have a significantly different level of economic activity of women than men do. For example in 2016, the participation rate of men is about 69 percent while the rate is around 60 percent for women. With regards to Iran, these rates account for about 63 percent and 13 percent for men and women, respectively. In Middle Eastern countries a 21 percent participation rate for women has been noticed. Studies have shown that the difference between the participation of men and women in economic activities is the main factor in the reduction of the rate of economic growth in many countries. Sociological perspectives state the hypothesis that the difference between women’s economic participation in various countries is more due to economic factors. It also it derives from issues relating to traditional and custom living systems, and social and cultural institutions. Also, the lack of hope for women to seek the job they were exactly looking for could be another factor in this regard. This means that the high unemployment rate in this group is the reason for their disappointment and this is considered from the active population. By analyzing the data of the labor force survey of the Statistical Center of Iran regarding the reasons for not looking for a job among inactive women, it was shown that more than 70 percent of them had, personal or family related responsibilities, and about 2 percent of them were needless of a job and about 1 percent of them named discouragement from finding a job as a reason for not search for one. This information can confirm the effects of attitudes, values and cultural in women’s participation in economic activities. Results from the Statistical Center of Iran Time Use Survey in urban areas in summer 1394 shows the average time spent for men to do housework in men is negligible as compared to mean and this resin may reduce women’s enthusiasm toward economic activities. Thus, it stated that the low economic participation rate of women in Iran is stemmed more from economic factors than from cultural and traditional attitudes in the society.