بررسي و ارزيابي فضايي كالبدي شاخص هاي رشد هوشمند با استفاده از مدل WASPAS (مطالعۀ موردي: مناطق شهر يزد)

(Investigating and Evaluating the Physical Spaces of Smart Growth Indices Using Multi-Attribute WASPAS Model (Case Study: the city of Yazd

الگوي رشد و توسعۀ كالبدي به عنوان الگوي فضايي فعاليت هاي انساني تعريف مي شود و پراكندگي نامعقول آن آثار نامطلوبي بر محيط كالبدي فضايي جوامع مي گذارد. تلاش هاي زيادي براي بر طرف ساختن آثار منفي گسترش كالبدي پراكندۀ شهرها به عمل آمده كه عمده ترين آنها راهبرد رشد هوشمند است. نوع تحقيق كاربردي و روش بررسي آن توصيفي - تحليلي و همبستگي است. داده ها و اطلاعات مورد نياز از طريق نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن، طرح هاي جامع و تفصيلي شهر؛ همچنين از طريق اسناد، مجلات، كتب مرتبط با موضوع و سازمان هاي مختلف جمع آوري گرديده است و سپس براي تجزيه وتحليل داده ها از مدل هاي كمي و كيفي برنامه ريزي، از جمله مدل وزن دهي آنتروپي شانون و مدل WASPAS جهت شناخت الگوي رشد شهر داده ها تحليل شده اند. هدف اين مقاله، بررسي و تحليل فضايي كالبدي بر اساس شاخص هاي رشد هوشمند بر آن است تا با فراهم كردن اطلاعات تحليلي در زمينۀ ارزيابي نواحي به لحاظ ميزان تناسب با شاخص هاي رشد هوشمند شهري بتوان گام هاي مهمي در جهت تحقق اهداف توسعۀ پايدار شهري با دستيابي به رشد هوشمند برداشت. نمونۀ موردي نواحي سه‌گانۀ شهر يزد مي باشد. يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد كه الگوي رشد كالبدي مناطق شهر يزد به صورت پراكنده و نامناسب است و اين امر موجب ناپايداري زيست محيطي، اجتماعي، اقتصادي و در نهايت شكل شهري شده است. با توجّه به كل شاخص ها مناطق 1، 2 و 3 به ترتيب رتبه هاي 2، 3 و 1 را به دست آوردند.

Growth and physical development patterns are defined as spatial patterns of human activities and their unreasonable distribution would have adverse effects on the physical-spatial environment of the societies. Many efforts have been done to resolve these negative effects of the outspread physical expansion of cities. The main strategy was smart growth. The research method is descriptive-analytic and correlation. Required data and information were collected through the General Census of Population and Housing complete and comprehensive, detailed plans of the city. Other sources such as documents, magazines, books related to the subject and different organizations were also used. The data were analyzed through quantitative and qualitative planning models including Shannon entropy weight model and WASPAS model in order to identify the patterns of the growth of city. The aim of this paper was to analyze a physical space based on smart growth indices to provide analytical information in evaluated areas in terms of the level of fitness to smart urban growth indices in order to take important steps for achieving urban sustainable development goals through reaching smart growth. Case study is the triple areas of Yazd. The findings of this research showed that the physical growth pattern is outspread and inappropriate, which causes environmental, social, economic, and finally urban instability. According to total indices, the regions 1, 2, and 3 are ranked in 2, 3, and 1 respectively.