واكاوي تأثيرات شهرسازي مدرن در ساخت اقتصادي و تجاري بافت هاي كهن شهري (مطالعۀ موردي: بافت كهنِ شهر زنجان)

(Analyzing the Effects of Modern Urban Planning in Economic and Commercial Structure in Old Fabrics of City (Case Study: Old Fabric of Zanjan City

شهرسازي مدرن، محصول انقلاب صنعتي در مغرب زمين است. موفقيت هاي اوّليۀ اين الگو در پاسخگويي به نيازهاي عصر صنعت، آن را به پارادايمي مسلّط در عرصۀ شهرسازي تبديل كرد؛ در نتيجه، خيلي زود مورد توجّه و تقليد ديگر كشورهاي جهان قرار گرفت. در كشور ما نيز گرته برداري و اقتباس عاري از زمينه سازي به مشكلات عديده اي در شهرهاي كشور دامن زد. بافت هاي كهن به عنوان فضاهاي سكونتگاهي كه بر اساس الگوي سنّتي ساخت و ساز شكل گرفته اند، پهنه هايي در شهرها بودند كه در تقابل با الگوي مدرنيست ها در شهرسازي قرار گرفتند. يكي از اين تأثيرات، تأثير شهرسازي مدرن در ساخت اقتصادي و تجاري بافت كهن بود. در اين مطالعه به تحليل تأثيرات شهرسازي مدرن در ساخت اقتصادي و تجاري بافت كهن شهر زنجان پرداخته شده است. مطالعۀ حاضر از نوع توصيفي و علي (پس رويدادي) بوده و از روش هاي كتابخانه اي (اسنادي) و پيمايشي (ميداني) به گردآوري اطلاعات اقدام شده است. نتايج اين تحقيق در دو بخش پيامدهاي مثبت و منفي مورد توجّه قرار گرفته و تبيين شده است. از پيامدهاي مثبت تأثيرات شهرسازي مدرن در بافت كهن شهر زنجان، تسهيل نقل و انتقال كالا و خدمات و فراهم ساختن علل تغييرات كاركردي بازار سنّتي شهر است كه به تفصيل در اين باره توضيح داده شده است. از نتايج منفي آن نيز بر هم زدن تعادل اقتصادي و تجاري و افت كيفيت فضاهاي اقتصادي و تجاري بافت كهن است.

Modern municipal engineering is a result of Industrial Revolution in west countries. Primary success of this model in respond for needs of Industry age turned it to dominate paradigm in field of municipal engineering. Therefore, it was considered and simulated by other countries. In addition, tracing and adaptation without contriving caused variety of problems in the cities of our country. Old tissues of city, as settlement spaces created based on traditional architecture were kinds of urban areas that stood against the modernism’s model in municipal engineering. One of these effects was the impact of modern municipal engineering in economic and commercial construction of old tissues. In this study, the effects of modern municipal engineering on economic and commercial construction of old tissues in Zanjan city were analyzed. This paper is descriptive and causal (ex- post facto), and library (documentary) and survey (field) methods were used to gather the required information. The results of this study is considered and specified in two positive and negative sections. Positive effects of modern municipal engineering in old tissues of Zanjan facilitated transportation of goods and services and provided the factors of functional changes in traditional market of the city, which is completely described. However, negative results of these effects unbalanced economic and commercial equilibrium and decreased the quality of economic and commercial spaces in old tissues.