نگاهي مفهوم شناختي به تدوين قوانين و تمييز آن از تنقيح

Conceptual approach to codification and its difference from depuration

بيش از 50 سال از عمر تدوين در نظام حقوقي ايران مي‌گذرد، اما هنوز در عرصه‌هاي مختلف اين برنامه، دچار آسيب‌هاي جدي هستيم. يكي از اين آسيب‌ها، خلط ميان دو مفهوم كلان (تدوين) و خرد (تنقيح) و تلاش براي همسنگ‌ پنداشتن آن دو است. درواقع، در ادبيات حقوقي و نظام قانون‌گذاري كشور به تناوب گاه از تنقيح و تدوين و گاه از تدوين و تنقيح سخن گفته مي‌شود. حال آنكه مطالعات ريشه‌شناختي و نگاهي به تجربۀ ساير كشورها و ادبيات حقوق تطبيقي نشان مي‌دهد كه بهترين ترجمه براي لفظ كديفيكاسيون، لفظ تدوين است. تنقيح صرفاً بخشي از برنامۀ كلي تدوين است كه به شناسايي زوائد و فضولات قوانين و مقررات مي‌پردازد. حال آنكه برنامۀ تدوين شامل بخش‌هاي ديگري همچون نظام‌مندكردن قواعد حقوقي در يك حوزۀ خاص و ايجاد انسجام در كل نظام حقوقي است.

After more than 50 years of codification in Iran, we still have problems in this field. One of these problems is the confusion between two concepts: macro (Tadwin/codification) and micro (Tanqih/Depuration). Generally they are regarded to have same importance or even same meaning erroneously. In our legal literature and even in the legislative system these two concepts are alternatively misused. Etymological and comparative studies, however, reveal that the best translation for “Codification” is Tadwin. Tanqih is one of the components of Codification framework, the task of which is to depurate and expurgate obsolete or contradictories from an official legislative text. Codification own other aspects like systematizing the legal system and filling the gaps which are not necessarily concerned with depuration