بررسي عوامل موثر در پايداري و رسوبگيري سدهاي اصلاحي سبك فلزي در اراضي مارني، مطالعه موردي: حوضه ايده لو زنجان

Studying effective factors on stability and sedimentation of woven-wire check dams within marly areas, case study: oIdeloo Watershed, Zanjan

در اين‌ مقاله‌ عوامل موثر در پايداري و رسوب­ گيري سدهاي اصلاحي سبك فلزي در اراضي مارني مورد بررسي‌ قرار گرفت. براي انجام اين پژوهش با پيمايش صحرايي اقدام به بررسي و جمع‌آوري داده‌ها 380 سدهاي‌ سبك‌ فلزي شده و از نرم‌افزار آماري‌ (SPSS) و روش‌هاي‌ ضريب‌ همبستگي‌ پيرسون‌ و تجزيه‌ واريانس‌ رگرسيوني‌ براي‌ انجام‌ تجزيه‌ و تحليل‌ آماري‌‌ استفاده‌ شده است. بر اساس‌ نتايج‌ به‌دست‌ آمده‌، رابطه بين صفات عرض، طول و حجم سدها با پايداري‌ آن در سطح‌ اطمينان‌ درصد معني‌دار بوده، با توجه به ضرايب همبستگي صفت عرض سد داراي همبستگي بيشتري نسبت به دو صفت ديگر دارد و صفت طول سد در مرتبه دوم مي‌باشد. بر اين اساس ابعاد سدهاي احداثي از عوامل موثر بر پايداري اين نوع سدها است. همچنين، پايداري با مقدار حجم رسوب تجميع يافته در پشت سدها نيز داراي يك رابطه خطي و معكوس با ضريب تبيين 0.24 مي‌باشد. رابطه بين طول و عرض سدها با مقدار رسوب جمع شده در پشت آن‌ها از نوع خطي و مستقيم بوده، با توجه به ضرايب تبيين آن‌ها (طول 0.69 و عرض 0.23) تأثير عامل طول بيشتر است. به‌طور كلي براي پايداري مناسب اين سدها بايد ابعاد آن‌ها به نحو مشخص كه طبق معادلات و روابط موجود بين آن‌ها قابل محاسبه است، تعيين و اعمال شود.

In this research, some effective factors on stability and sedimentation of woven-wire check dams within marly areas were studied. For this pupose, data of 380 light-weight metallic dams were collected during field study and Pearson correlation coefficients and regression analysis of variance of SPSS statistical software were used in analysis procedures. The results showed that there were significant relation between width, length and volume of dams with stability at confidence level of 99% and according to correlation coefficients, width of dam showed a higher correlation in comparison to two other variables, but length of dam holds the second place. On this respect, dimensions of dams were among the effective factors on their stability. The stability of dams also represents an inversely linear relationship (correlation coefficient of 0.24) with volume of sediment accumulated behind them. The link between length and width to volume of accumulated sediment favors a direct linear relationship, and based on their correlation coefficients (0.69 and 0.23 respectively) the impact of length of dams is greater. In general, to reach a desired stability of these dams, their dimension must be in accordance with standards and must be determined using respective equations.