بررسي مطلوبيت موقعيت مكاني مراكز مديريت بحران در راستاي دستيابي به يك مدل راهبردي (مطالعه موردي: منطقه 8 شهر تهران)

Studying the desirability of the location of crisis management centers In order to achieve a strategic model (Case study: district 8 of Tehran)

وقوع مخاطرات طبيعي نظير سيل، زلزله، توفان و مخاطرات انساني مانند جنگ، آتش سوزي و غيره سبب گسسته شدن روند زندگي مردم مي شود و تأثيرات مخربي بر سكونتگاه هاي انساني باقي مي گذارد و خسارت هاي اقتصادي، اجتماعي و محيطي گسترده اي بر جوامع تحميل مي كند. منطقه 8 شهرداري تهران جزء مناطق شلوغ و پرتردد شهر تهران به حساب مي آيد كه در صورت وقوع مخاطرات طبيعي نياز به امدادرساني سريع دارد. بنابراين مديريت بحران در اين منطقه امري ضروري به نظر مي رسد. از سوي ديگر علم و فن آوري سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) با قابليت هاي بالا در اخذ داده هاي مكاني و غير مكاني، ذخيره سازي، نمايش، مدل سازي و تحليل اطلاعات مكاني مي تواند در جهت ساماندهي، تجزيه و تحليل جامع و سريع اطلاعات، اخذ تصميمات و برنامه ريزي هاي مناسب تر و كار آمدتر در مديريت بحران مورد استفاده قرار مي گيرد. اين تحقيق جزء تحقيقات هدف گراست و براي بررسي اهداف تحقيق در ابتدا شاخص هاي مكان گزيني پايگاه هاي مديريت بحران بر اساس روش دلفي و منابع و اطلاعات كتابخانه اي شناسايي شده است، بعد از شناسايي اين معيارها و زير معيارها با استفاده از مدل AHP و نرم افزار EXpert Choice وزن و درجه اهميت هر كدام از آنها مشخص شد و در نهايت با استفاده از روش تركيبي منطق فازي و سيستم اطلاعات جغرافيايي مكان گزيني پايگاه هاي مديريت بحران در سطح منطقه 8 مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفت و در نهايت مكان هاي اولويت دار براي دستيابي به يك مدل راهبردي مشخص گرديد. نتايج حاصل از تحقيق نشان داد كه، پايگاه هاي مديريت بحران در منطقه 8 به لحاظ مكان گزيني در سطح مناسب و خيلي مناسبي قرار دارد.

The occurrence of natural disasters such as flood، earthquake، storm and human disasters such as war، fire & etc. disrupts the normal trend of people’s life، and it has destructive effects on the human residential areas، and it imposes extensive economical، social and environmental damages on the societies. District 8 of Tehran Municipality، is one of the crowded and populous regions of Tehran، and if a natural disaster occurs in this region، it needs emergency relief. So، the crisis management seems to be necessary in this region. On the other hand، the science and technology of geographical information system (GIS) with the high capability of getting spatial and non-spatial data، storage، display، modeling and analysis of spatial data can be used for the organization and quick analysis of information، making more effective and better decisions and plans in the crisis management. This research is among the goal-oriented researches، and for studying the goals of the research، first of all، the localization indices of the crisis management bases on the basis of Delphi method and library information and resources are identified، and after the identification of this criteria and sub-criteria using AHP model and Expert Choice software، the weight and the significance of each of them was determined. Finally، it was examined and evaluated using the hybrid method of fuzzy logic and geographical information system of crisis management bases localization in the district 8، and the priority places for the establishment (construction) of these bases were determined. The results of the research showed that the crisis management bases in district 8، were very suitable in terms of localization.