كليدواژه :
تعامل افقي , ديكته گريزي , روايت كودكانه , سهم مخاطب , فرازيان , فرهاد حسن زاده
چكيده فارسي :
به اذعان بسياري از محققان و حتي پديدآورندگان روايت هاي كودكانه، ادبيات كودك اغلب يك سويه و ديكته‌اي است. كودكان نه تنها نقشي در توليد آثار كودكانه ندارند، بلكه جايگاه آنان در مقام مخاطب نيز گاه ناديد گرفته مي شود. در اين روايت ها هميشه سايه اي بلند و بزرگ در مقام مخاطب نيز گاه ناديده گرفته مي شود. در اين روايت ها هميشه سايه اي بلند و بزرگ در مقام «نويسنده/راوي» وجود دارد كه مدام تجويز مي كند. دامنه ي اين سايه، گاه در قالب شخصيت قدرتمند و زورگوي قصه نيز تداوم مي يابد و در مقابل شخصيت كوچك و ضعيف قصه كه مخاطب خردسال مي تواند با او همذات پنداري كند، خودنمايي مي كند. بخشي چشمگير از اين اقتدارگرايي، حاصل به كارگيري فرازبان و توليد انواع حاشيه هاي آشكار و پنهان است كه مولف در پناه آن با شنونده/خواننده تعاملي يك سويه و عمودي برقرار مي كند. به رغم اين ويژگي اقتدارگرايانه كه در به كارگيري فرازبان به چشم مي خورد، قابليتي ديگر و حتي متباين در آن نهفته است كه مي تواند به تعاملي افقي و برابر بينجامد. اين تعامل را مي توان در برخي روايت هاي كودكانه ي فرهاد حسن زاده يافت. قابليتي ديگر و حتي متباين در آن نهفته است كه مي تواند به تعاملي افقي و برابر بينجامد. اين تعامل را مي توان در برخي روايت هاب كودكانه ي فرهاد حسن زاده يافت. در اين تحقيق شيوه هاي تعامل افقي و فرازبان محور نويسنده /راوي با مخاطب در چهار داستان ديو ديگ به سر، آقارنگي و گربه ي ناقلا، همان لنگه كفش بنفش و «دو لقمه ي چرب و نرم» از فرهاد حسن زاده با روش توصيفي تحليلي طبقه بندي و تبيين شده است. نتايج نشان مي دهد كه نويسنده با گرايش به فرازبان و خلق انواع حاشيه، سعي مي كند با سهم دهي به شنونده/خواننده با يكي از شخصيت هاي قصه كه كودك با او همذات پنداري مي كند، نوعي تعامل افقي ميان نويسنده/راوي با شنونده/خواننده برقرار مي كند؛ گويي خود كودك قصه اي را كه بايد بشنود يا به گوش هم سنخ خود برساند، نوشته است.
چكيده لاتين :
As admitted by many researchers and even authors of children's stories, children's literature is mostly unidirectional as well as dictational. Not only do children not have a role in creating such children's works, but even their being the audience, as children, is not being considered. In these stories there is always a huge long shadow cast as the author/narrator that constantly prescribes. The range of this shadow, sometimes continues into the form of the powerful tyrannical character of the story as well, and demonstrates itself against the minor feeble character of the story with whom the young audience can identify. Much of the mentioned authoritarianism is a result of employing metalanguage and generating different forms of explicit and implicit margins through which the author establishes a unidirectional and vertical interaction with the reader/listener. Despite this authoritarian characteristic which is discerned in using the metalanguage, another competence, even paradoxical, lies in that which can lead to a horizontal and equal interaction. The mentioned case's examples can be traced in some children's stories by Farhad Hassanzadeh. In the present research, horizontal interaction and metalanguage-oriented methods of the author/narrator with its audience, in the four stories Div e Dig Be Sar (Demon with a Pot on the Head), Agha Rangi Va Gorbeye Naghola (Mr Colorful and the Clever Cat), Hamaan Lenge Kafshe Banafsh (The Same Purple Shoe) and Do Loghmeye Charb o Narm (Two Creamy Chewy Bites), by Farhad
Hassanzadeh, have been classified and explained using a descriptional-analytical
procedure. The outcome demonstrates that the author, with an inclination to metalanguage and creating sidetracks, strives to establish a horizontal interaction
between the author/narrator and the reader/listener through the contribution of the reader/listener or one of the characters, in the story, with whom children identify, so that it is as if the child, himself/herself, has written the story he is supposed to hear or narrate.
