شناخت مفهوم و مصاديق خطر اجتماعي در حقوق ايران و فرانسه

Recognizing the Concept and Instances of Social Risk in Iranian and French Legal Systems

از آغاز آفرينش و ايجاد اجتماعات بشري تا به امروز، خطرات بسياري زندگي افراد را در معرض تهديد قرار داده است. برخي از اين خطرات، چنان تأثير اقتصادي به جا مي‌گذارد و سطح معاش را به پايين­ترين حد خود مي ­كشاند كه سبب مي­ شود دولت­ ها در برابر قربانيان، احساس مسئوليت كرده و تلاش خود را در جهت مديريت اين خطرات، ساماندهي كنند. اعلام چنين مسئوليتي از سوي دولت­ ها و ايجاد بيمه­ هاي اجتماعي سبب مي­ شود اين­ گونه خطرها، رنگ اجتماعي به خود گيرد. اگرچه مصاديق خطرهاي اجتماعي كه مي ­توان آن­ها را در سه دستة خطرهاي ناشي از زندگي حرفه ­اي، خطرهاي جسماني و خطرهاي برآمده از تشكيل خانواده قرار داد، در بسياري از نظام­ هاي حقوقي شناسايي شده‌‌اند اما مفهوم خطر اجتماعي همچنان مهجور مانده است.از اين رو در پژوهش حاضر، سعي بر آن شده است با تكيه بر عناصر مشترك خطرات اجتماعي و آموزه ­هاي نظريه‌پردازان در حقوق فرانسه، به تعريفي منسجم از اصطلاح خطر اجتماعي دست يابيم. پس از شناخت مفهوم خطر اجتماعي و بررسي مصاديق آن در حقوق ايران، اشكالاتي جهت توزيع و اجتماعي ساختن اين قسم از خطرات نمايان مي ­شود كه با ياري جستن از برخي دستاوردهاي نظام تأمين اجتماعي فرانسه مي توان در جهت رفع اين اشكالات برآمد.

Human beings and their communities have always ji1ced a number dangers throuout the history. Some of these risks affects the economic situation to a degree that can reduce the livelihood to its lowest level in such a way that governments are forced to bear the responsibility of victims and organize their efforts in order to manage those risks. By taking the responsibility and the creation of social insurance, those risks become social. Although social risks which are classified into three categories such as risks resulted from occupational life, physiological risks and those raised from the formation of family life are recognized in many legal systems, the notion of social risks has been overlooked. Therefore, in this study, an attempt has been done to come to a coherent defintion of the term "social risk" by relying on common elements of social risk and teachings of theorists in French law. By recognizing the concept of social risk and analyzing its features in Iranian legal system, a number of problems will appear during distribution and socilalization of these kinds of risks which could be overcome using certain achievements in the social security system of France.