تحليل روابط حاكم بر بارش، دبي جريان و دبي رسوب حوضه ي آبريز ليقوان‌چاي (با استفاده از برنامه ريزي ژنتيك در بازه ي زماني فصلي)

Analyzing the Relationship between Precipitation and Sedimentation and Sedimentation Discharge in Ligvan Chay Drainage Basin

مطالعه و بررسي فرآيند رسوب­ زايي به ­عنوان يكي از معضلات اساسي و مطرح در مديريت حوضه ­هاي آبريز، بدون شناخت ماهيت پيچيده و عوامل مؤثر در وقوع آن امكان‌پذير نيست. در تحقيق حاضر با هدف بررسي اين عوامل در حوضه­ ي­ آبريز ليقوان چاي، ابتدا دبي رسوب معلق، براي روزهايي بدون داده­ برداري با استفاده از مدل­ سازي رابطه­ ي بين دبي جريان و دبي معلق رسوب در برنامه ­ريزي ژنتيك برآورد شد. سپس برازش توابع رگرسيوني بين پارامترهاي دبي متوسط جريان و بارش با دبي رسوب معلق در محيط برنامه‌ي SPSS و مدل‌سازي در برنامه­ ريزي ژنتيك در بازه‌ي زماني فصلي انجام گرفت. نتايج نشان داد كه بين متغير دبي متوسط جريان و دبي رسوب معلق اثر معني­ دار همراه با همبستگي بالاي 90 % وجود داشته و بين متغير بارش و دبي رسوب معلق اثر معني­ دار همراه با همبستگي پايين نسبت به دبي متوسط جريان برقرار است. بالاترين ميزان همبستگي بين بارش و دبي رسوب معلق در فصل بهار و پايين‌ترين ميزان اين همبستگي براي فصول پاييز و زمستان بوده است. در برنامه ­ريزي ژنتيك از 3 تيپ مدل استفاده شد و با توجه بـه معيارهاي ارزيابي، مدل دوم (دبي متوسط جريان و دبي رسوب معلق) دقـيق‌‌ترين مدل نسبت به مدل­ هاي اول (بارش و دبي رسوب) و سوم (دبي متوسط جريان و بارش با دبي رسوب معلق) شناسايي شد. در بيشتر موارد وارد كردن متغير بارش همراه با دبي متوسط جريان در مدل، از دقت آن كاسته است.

The process of deposition of sediment in the drainage basin which is the basic problems in the management of the drainage basin, has the nature of complex and needs to consider certain factors in the occurrence that can be To this end, in the present investigation ,initially suspended sediment discharge for days that data was not done, estimated by using flow discharge and sediment in genetic programming. And with the use of the criteria of assessment, genetic programming the most accurate method for estimating suspended sediment in the watershed case study towards the fitting curve exponent of the discharge of sediment had selected. Then fitting regression functions between the parameters of precipitation and an average discharge of flow with an average discharge of sediment in the program of SPSS 16 and modelling in genetic programming at seasonal studied. The results showed an average discharge of variable flow and suspended sediment discharge caused significant along with solidarity over 90% in most of the time intervals exist about study And between the variable precipitation and sediment discharge of suspended is established effect meaningful together with low correlation toward the hydrometric parameter (an average flow). The highest amount of correlation between precipitation and discharge of suspended sediment has been in the spring and the lowest amount of correlation between precipitation and suspended sediment discharge has been for the seasons of fall and winter. In planning the genetics3rd Brigade was used to model And according to the criteria of evaluation of the second model (The average flow of the discharge and suspended sediment discharge) Was shown The most accurate model than the models of the first (Precipitation and sediment discharge) and the third (The average flow of the discharge and rainfall with Discharge of suspended sediment). in most cases, Enter the variable rainfall combined with an average discharge of flow in model The accuracy of the model is to reduce.