بررسي و مقايسه ساختار افعال زمان گذشته در دو گويش ولاتي و كليميان اصفهان

The Structure of the Past Tense Verbs in "Velati" and "Isfahan Jewish" Dialects: A Comparison

گويش ولاتي (ولايتي)، در گذشته، در كل منطقۀ ورنوس‌فادران شهرستان خميني‌شهر، واقع در استان اصفهان، تكلم ‌مي‌شده ‌است؛ ولي متأسفانه، همچون بسياري از گويش‌ها، بر اثر عوامل مختلف، تا حد قابل‌توجهي رو به ‌زوال و فراموشي نهاده و امروزه، تنها به باولگان، يكي از پنج منطقة ورنوس‌فادران، محدود است. در تحقيق اسماعيلي (1379)، به دسته‌بندي دروني گويش‌هاي ايران مركزي و گروه‌بندي مشترك گويش ولاتي با گويش كليميان اصفهان اشاره شده است. ازآنجاكه هيچ‌گونه سند مكتوبي دال بر مقايسة زبان‌شناختي اين دو گويش يافت ‌نشده، در تحقيق حاضر، ساختار افعال زمان گذشتة دو گويش ولاتي و كليميان اصفهان به‌منظور يافتن وجوه اشتراك و تمايز آن‌ها مورد بررسي قرار گرفته است. نتيجة اين تحقيق بيانگر شباهت بسيار زياد دو گويش ولاتي و كليميان اصفهان در سطوح مختلف آوايي، واجي و صرفي است. همچنين، ساخت افعال لازم و متعدي در دو گويش، تابع قواعد خاص و متفاوتي است كه مي‌تواند گواه بر وجود ساخت كنايي در اين گويش‌ها باشد. درمجموع، شباهت قابل‌ملاحظۀ ساخت افعال در زمان گذشته در دو گويش به حدي است كه فرضية ريشة تاريخي مشترك آن‌ها را مورد تأييد قرار مي‌دهد.

Velati (Velayati) is a dialect used to be spoken all over Varnosfaderan, a region located in Khomeini Shahr, Isfahan Province in Iran. Unfortunately, like many other dialects, affected by miscellaneous factors, this dialect has been considerably wiped out and its usage is currently restricted to Bavalgan, one of the five regions of Varnosfaderan. In a research by Esmaeili (1379), the internal classification of the central Iranian dialects and common grouping of Velati and Isfahan Jewish dialects were mentioned. As no documented evidence regarding the linguistic comparison of the two dialects was available, the present study aimed at examining the structure of the past tense verbs in the two dialects in order to shed light on their similarities and differences. The results of the study indicated striking resemblances between Velati and Isfahan Jewish dialects at the phonetic, phonologic and morphologic levels. Moreover, it was found that transitive and intransitive past tense verbs involve distinct structures in both dialects which may point to the existence of the ergative structure. In sum, the similarities of the past-tense verb structures in the two dialects were so remarkable that they confirmed the hypothesis that they are of a common historical origin.