مكان‌يابي شهرك صنايع دستي گامي در راستاي تحقق توسعه گردشگري پايدار (نمونه موردي: شهر شيراز)

(Selection of handicraft site as a step for achieving sustainable tourism development (Case study: Shiraz

گردشگري پايدار رهيافت جامعي است كه خواهان رشد بلندمدت صنعت گردشگري بدون اثرات مخرب بر زيست بوم هاي طبيعي است.گردشگري شهري پايدار دو اصل مهم؛ بازيابي منابع فرهنگي و رشد اقتصادي را دنبال ميكند و دستيابي به آن بدون برنامه ريزي امكان پذير نخواهد بود. شهر شيراز به واسطه غناي فرهنگي و جاذبه هاي تاريخي طبيعي خود گردشگران زيادي را به خود جذب ميكند. صنايع دستي از جمله پتانسيل هايي است كه به واسطه ماهيت خود مي تواند اهداف گردشگري شهري پايدار را محقق سازد. هدف از مطالعه حاضر انتخاب مكان بهينه جهت استقرار سايت صنايع دستي در شهر شيراز ميباشد. جهت انتخاب معيارهاي مناسب براي استقرار سايت در مرحله اول از تجربيات ساير كشورهاي پيشگام در زمينه تاسيس شهرك صنايع دستي استفاده گرديد. سپس جلسهاي با حضور دستگاه هاي متولي و ذيربط، استادكاران، صاحبان حرف صنايع دستي، گردشگران و مردم جامعه محلي تشكيل گرديد با استفاده از تكنيك دلفي تصميم گيري براساس نظر شركت كنندگان در جلسه، 8 معيار ) دسترسي، شيب مناسب، مالكيت، كاربري هم جوار، تامين تاسيسات زيربنايي، اندازه قطعات، نزديكي به محورهاي تاريخي و طبيعي ( جهت انتخاب سايت تعيين گرديد. جهت انتخاب سايت هاي پيشنهادي نيز با در نظر گرفتن مطالب استخراج شده از مباني نظري و با استفاده از نظر كارشناسان از ميان سايت هاي پيشنهادي، 4 سايت انتخاب گرديد. جهت انتخاب سايت بهينه با توجه به معيارهاي انتخابي از تكنيك تاپسيس استفاده شده است. براساس نتايج حاصل از اين تكنيك سايت هايي كه از نزديكي نسبي به وضعيت ايدهآل برخوردارند، براي احداث شهرك و جذب گردشگر در اولويت قرار دارند. سايت شماره 1 )واقع در بلوار گلستان، منطقه 3 شهرداري شيراز ( با ميزان 0.944 = SLi+ نسبت به ديگر سايتها از شرايط گردشگري بهتري برخوردار است. دليل اين انتخاب را ميتوان واقع شدن اين سايت در محور تاريخي فرهنگي و محور عرفان شهر شيراز و همچنين نزديكي به اصلي ترين دروازه ورودي شهر يعني دروازه قرآن بيان داشت.

The sustainable tourism strategy is a comprehensive approach that demands tourism industry long time growth without destructive effects on ecosystems. Sustainable urban tourism follows two main principles: retrieval of cultural sources and economic growth. It is necessary to mention that planning isn’t ignorable for achieving it. Every year, Shiraz city -because of its cultural richness and natural- historical attraction – attracts lots of tourists. Using region potentials is one of the methods for absorbing tourists and economic growth. Handicraft because of its potentiality can fulfill the sustainable urban tourism goals. Selecting the optimum site for deployment of crafts in Shiraz city is the first and the most important aim of this research. Firstly for choosing suitable criterias' establishment, the experience of other countries as pioneer in establishing crafts’ site were used. Then, a meeting was made with the owners, craftsmen, crafts professionals, tourists and the local community. Based on participants' ideas, 8 criteria (access, sutible slope, ownership, land use, installation, parcel size and proximity to historical and natural axes) were determined for site selection. At last, 4 sites were selected among the proposed sites based on the mentioned criteria via Topsis method. Based on results, the four selected sites have the relative closeness to the ideal status for town construction and tourist attraction. The first Site (located in Golestan boulevard, the 3rd region of Shiraz municipality) with SLi= 0.944 compared with the others has better tourism situation. The main reasons of this site selection are Locating in historical- cultural axe, Shiraz's Erfan axe, and also closeness to the main entrance of shiraz- Quran.