تاثير آتش سوزي بر تنوع گونه اي ماكروفون خاك (بررسي موردي: جنگل هاي سردشت، آذربايجان غربي)

The Effect of Wildfire on the Species Diversity of Soil Macro fauna (Case Study: Sardasht Forests, West Azerbaijan

در ميان جوامع اكولوژيكي، حشرات با توجه به حساسيتشان به تغييرات محيطي و نيازهاي زيستگاهي به عنوان شاخص زيستي اختلال حاصل از آتش سوزي درنظر گرفته مي شوند. در اين تحقيق ارتباط بين فراواني و تنوع زيستي ماكروفون خاك و گذشت زمان از وقوع آتش سوزي در جنگل هاي بلوط شهرستان سردشت استان آذربايجان غربي بررسي شد. به اين منظور سه منطقه سوخته شده در سال هاي 93-1391 و سه منطقه كنترل انتخاب شد. از هر يك از تيمارهاي مورد بررسي تعداد 15 نمونه خاك با ابعاد 50 ×50 سانتي متر از عمق صفر تا 30 سانتي متر برداشت و از بررسي آنها در مجموع 210 ماكروفون متعلق به 18 راسته و 27 خانواده جمع آوري شد. در تجزيه وتحليل آماري براي داده هاي پيوسته از تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين هاي دانكن و براي داده هاي گسسته يا فراواني از آزمون مربع كاي استفاده شد. نتايج نشان داد آتش سوزي سبب كاهش غناي گونه اي ماكروفون خاك شده، ولي با گذشت زمان، دوباره غنا افزايش يافته است. همچنين راسته هاي Coleoptera و Diplura در تمامي مناطق مورد بررسي حضور داشتند و آتش سوزي بر راسته Diplura تاثيري نداشته است. تاثير زماني آتش سوزي بر راسته Coleoptera كاملاً مشهود بوده و با گذشت زمان از وقوع آتش سوزي بر فراواني اين راسته افزوده شده است. راسته هاي Diptera و مورچه ها (راسته Hymenoptera) نيز با گذشت زمان به مناطق سوخته شده برگشته اند و فراواني آنها افزايش يافته است. بنابر نتايج حاضر بازگشت دوباره حشرات به زيستگاهشان به مدت زماني حدود يك تا دو سال به واسطه بهبود شرايط ميكروكليمايي محيط و رويش دوباره گياهان نياز دارد

Among ecological communities، insects are important bio-indicators of wildfire disturbance due to their sensitivity to environmental changes and habitat requirements. In this research، we studied the relationship between the temporal effect of wildfire and macro-fauna abundance and biodiversity in an oak forest located in Sardasht، West Azerbaijan. We compared three sites differing in fire history as well as three control sites. Fifteen samples (0.5× 0.5× 0.3 m) were selected for each above-mentioned treatment along transects in both burned and control plots. Totally، 210 insect specimens belonging to 18 orders and 27 families were collected. We applied analysis of variance and Duncan test for the analysis of normal continuous data and chi-square test for the analysis of discrete data or abundance. Results indicated that the occurrence of fire reduced the richness of macro-fauna in the burned areas compared to the control areas، but the temporal effect of fire on the macro-fauna resulted in increasing of the richness of the macro-fauna in years after fire occurrence. Both Coleoptera and Diplura were also present in all study area and wildfire had no effect on Diplura. But the temporal effect of fire on Coleoptera was evident and the abundance of this order was added by passing the time of the fire. Diptera and Ants (Hymenoptera) also، over time، had been returned to the burned areas and their frequency has been increased. So the return of insects to their habitat needs over a period of time about 1 to 2 years by improving the microclimatic environment and the regrowth of plants.