ملي گرايي باستان گرا و بحران در هويت انسان ايراني؛ بازخواني پاسخ مطهري

Ancient-Oriented Nationalism and the Crisis of Iranian Identity: A Review of martyr Motahari's Response to the Crisis of human Identity in Contemporary Iran

تحولات صورت گرفته در غرب منجر به بروز شكاف و فاصله بسيار بين غرب و ساير كشورها - به ويژه كشورهاي حوزه تمدن اسلامي - شد كه نخستين بار در شكست هاي نظامي خود را نشان داد. نخبگان فكري اين جوامع در مقام تبيين علل عقب ماندگي و نحوه جبران آن، رويكردهاي متفاوتي در پيش گرفتند. در تاريخ معاصر ايران، در ميان برخي از روشنفكران اواخر دوره قاجاريه، نوعي از ملي گرايي باستان گرا شكل گرفت كه اسلام را از عوامل اصلي عقب ماندگي و از بين برنده مجد و عظمت ايران مي دانست. اين شكل از ملي گرايي در دوره پهلوي به مرامي رسمي تبديل شد. به نظر مي رسد اين تلقي از ملي گرايي، به ظهور بحران دوگانگي هويت ملي و ديني ايرانيان انجاميد وبسياري از انديشمندان ايراني را به فكر چاره براي حل اين مسئله واداشت. اين مقاله بر آن است تا با بررسي انديشه هاي مرتضي مطهري به واكنش و راه حل اين متفكر معاصر در پاسخ به بحران هويت ايرانيان بپردازد. لذا ابتدا عوامل مطرح شدن پرسش از هويت انسان ايراني را مي كاود و در ادامه پاسخ مطهري به اين بحران را بررسي مي كند.

The Developments in the West has led to a huge gap and distance between the west and countries – Islamic countries in particular – which has manifested itself in military defeats. The intellectuals of these communities took different approaches in explaining the causes of their under-development and how to make up for it. In contemporary Iran among the intellectuals of the late Qajar period some sort of ancient-oriented nationalism was formed that held Islam responsible for Iran’s backwardness and loss of its former greatness and glory. This type of nationalism has become an official principle. This approach to nationalism led to national and religious identity crisis in Iran، and had many Iranian intellectuals think of a solution for it. This paper is to examine Shahid Morteza Motahhari`s ideas in the field with regards to solving the contemporary crisis of identity in response to the aforementioned identity crises. Therefore this article analysis the questions of the Iranian identity at first and then examines Motahhari’s response to it.