بررسي مقادير كادميوم در شير و ارتباط آن با ميزان توليد شير در گاوداري‌هاي منطقه تبريز

Survey on the amount of cadmium in milk and its correlation with milk production in dairy farms of Tabriz area

كادميوم از جمله فلزاتي مي‌باشد كه به ­طور وسيع در محيط پراكنده است. منبع اصلي اين فلز تركيبات صنعتي و كودهاي فسفاته مي‌باشد. اين فلز توسط گياهان جذب شده و در بافت­ هايي مانند كبد و كليه تجمع يافته و باعث بروز كم­ خوني، افزايش فشار خون، تخريب بافت بيضه و عوارض استخواني مي‌شود. با توجه به عوارض متعدد وجود كادميوم، لازم است در مناطق مختلف مطالعه‌اي در ارتباط با ميزان آلودگي شير توليدي گاوها به اين فلز صورت گيرد تا در صورتي كه ميزان آن از حد مجاز بالاتر باشد، تدابير لازم نسبت به كاهش آلودگي شير به اين فلز، اتخاذ گردد. براي انجام اين مطالعه، به اخذ نمونه شير از منطقه شمال، جنوب، شرق و غرب گاوداري‌هاي صنعتي و سنتي شهرستان تبريز به تعداد مجموعاً 400 نمونه پس از بررسي ميزان توليد شير، اقدام گرديد. سپس نمونه‌ها در 21- درجه سلسيوس منجمد گشته و در پايان نمونه‌برداري به اندازه‌گيري مقادير كادميوم در نمونه شير به روش اسپكتروفوتومتري جذب اتمي شعله، اقدام گرديد. مقادير ميانگين كادميوم به ترتيب در منطقه غرب ppm ۰/۰۰۵±۰/۰۰۶، در منطقه جنوب ppm ۰/۰۰۵±۰/۰۰۴ ،در منطقه شمال ppm۰/۰۰۴±۰/۰۰۵۹ و در منطقه شرق تبريز ppm ۰/۰۰۲± ۰/۰۰۳۷ تعيين گرديد. مقايسه آماري ميانگين مقادير كادميوم شير در مناطق چهارگانه بررسي ­شده، نشان‌دهندة وجود اختلاف معني‌داري بود (۰/۰۰۵ (p<۰/۰۵) همچنين در اين مطالعه ارتباط آماري معني‌داري مابين ميانگين مقادير كادميوم و ميزان توليد روزانه شير مشاهده نگرديد. با توجه به اينكه ميزان مجاز كادميوم در شير خام طبق كدكس 2000 (كميته بررسي افزودني‌هاي مواد غذائي در ژنو) ppm۰/۰۱ مي‌باشد، لذا نتيجه­ گيري مي­ گردد كه مقادير كادميوم شير در چهار منطقه مورد بررسي پايين‌تر از حد مجاز مي‌باشد.

Cadmium is a metal widely dispersed in the environment. The main sources of this metal are industrial compounds and phosphate fertilizers. This metal is absorbed by plants and accumulates and accumulates in tissues like liver and kidney and causes anemia, hypertension, destruction of testicular tissue and bone complications. Considering the numerous side effects of cadmium, it is necessary to determine the amount of cadmium in milk in different areas in order to reduce milk contamination. In this study, a total of 400 milk samples were obtained from industrial and traditional farms from northern, southern, eastern and western areas of the city of Tabriz. All samples were frozen at -21°C and the concentration of cadmium in milk was measured by atomic flame spectrophotometry. The average values of cadmium in western, southern, northern and eastern areas of Tabriz were respectively 0/006 ± 0/0005 ppm, 0/0005 ± 0/004 ppm, 0/0004± 0/0059 ppm and 0/0002 ± 0/0037 ppm. Statistical comparison of cadmium concentrations in different areas indicated a significant difference (p<0/05). Also, a statistically significant relationship between the mean values of cadmium and daily milk production wasn't observed. Since the permitted levels of cadmium in raw milk according to Codex 2000 (Review Committee on Food Additives Geneva) is 0.01 ppm, therefore it is concluded that cadmium levels in the four regions studied is lower than the limit. Conflict of interest: None declared.