اثر برهمكنش كلسيم و جاسمونيك اسيد، بر برخي صفات فيزيولوژيك و عملكرد غده سه رقم سيب زميني

Interaction effect of calcium and Jasmonic acid on some physiological traits and tuber yield of three potato cultivars

در مناطق سردسير، سيب زميني به صورت بهاره كشت مي شود. از چالش هاي پيش روي زراعت سيب زميني در اين مناطق، سرماي ديررس بهاره، سرماي زودرس پاييزه و گرماي تابستان مي باشد. اين آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال هاي زراعي 94-1393 در منطقه گندمان، استان چهارمحال و بختياري، ايران اجرا شد. عامل اول شامل سه رقم جلي، فونتين و بورن و عامل دوم، تركيبي از تيمار هاي مختلف كلسيم و جاسمونيك اسيد (با غلظت پنج ميكرومولار) شامل: 1- كلسيم + جاسمونيك اسيد در مرحله قبل از تشكيل ريزوم ها T1)، 2 كلسيم + جاسمونيك اسيد در مرحله بعد از تشكيل ريزوم ها (T2)، 3- جاسمونيك اسيد در مرحله قبل از تشكيل ريزوم ها (T3)، 4- جاسمونيك اسيد در مرحله بعد از تشكيل ريزوم ها (T4)، 5- كلسيم از منبع نيترات كلسيم (T5)، 6- شاهد (عدم كاربرد هر دو فاكتور (T6)) بود. با توجه به نتايج، چنين مي توان استنباط نمود كه جاسمونيك اسيد و كلسيم، در هر دو مرحله قبل و بعد از ريزوم دهي، باعث كاهش اثر نامطلوب تنش دمايي شدند، به علاوه اين اثرات مثبت، زماني كه جاسمونيك اسيد و كلسيم به صورت تركيبي و در زمان قبل از ريزوم دهي اعمال شد، بيش تر بود. بر اساس نتايج به دست آمده هر دو فاكتور جاسمونيك اسيد و كلسيم داراي اثر معني دار بر ارقام مورد بررسي بودند، به طوري كه رقم جلي نسبت به ساير ارقام واكنش بهتري داشت. در بين تيمارهاي مورد بررسي نيز تيمار T1 در كليه صفات مورد بررسي به جز مالون دي آلدهيد، در هر سه رقم مورد آزمايش بيش ترين ميانگين را نشان داد. در مجموع با توجه به نتايج حاصل، كاربرد تيمار تركيبي جاسمونيك اسيد و كلسيم در مرحله قبل از ريزوم دهي، با كاهش اثر سوء دما و تحريك غده زايي، باعث حصول عملكرد بيش تر شد.

Potato is cultivated as a spring plant in cold areas. The challenges facing potato cultivation are late spring frost، early autumn cold and summer heat in these areas. The present factorial experiment based on randomized complete blocks design with three replications was carried out in Gandoman region، Chaharmahal and Bakhtiari Province، Iran in 2014-15 cropping years. The first factor included three cultivars Jelli، Fontane and Burren and the second factor was the combination of different treatments of calcium and Jasmonic acid (with 5 micro Molar concentration) consisted of: 1- calcium + Jasmonic acid before rhizome formation stage (T1)، 2-calcium + Jasmonic acid after rhizome formation stage (T2)، 3- Jasmonic acid before rhizome formation stage(T3)، 4- Jasmonic acid after rhizome formation stage (T4)، 5- calcium from calcium nitrate source(T5)، 6- control (without application of two factorsT6). According to the results، it can be deduced that Jasmonic acid and calcium reduced the undesirable effect of temperature tension in both stages before and after the rhizome formation. In addition، these positive effects were higher when Jasmonic acid and calcium were applied in combination and prior to the rhizome formation. According to the obtained results، both Jasmonic acid and calcium factors had a significant effect on the under investigation cultivars، so that Jelly cultivar had better reaction than other cultivars. Also، among all under investigation treatments، T1 treatment in all investigated traits except Malondialdehyde، showed the highest mean in all three examined cultivars. Totally، according to the obtained results، the application of combined Jasmonic acid and calcium treatment in the pre-rhizome stage، reduced the adverse effect of temperature and germicidal stimulation، resulted in higher yield.