اثر كشندگي قارچهاي Metarhizium anisopliae (Metsch.) sorokinin و Beauveria bassiana (Bals.) Vuill. روي لارو و حشره كامل سوسك شيره خوار خرما ((Carpophilus hemipterus (Col.: Nitidulidae)

(Lethal effect of Beauveria bassiana (Bals.) Vuill. and Metarhizium anisopliae (Metsch.) Sorokinin Against Larvae and Adults of Date Sap Beetle (Carpophilus hemipterus

سوسك شيره خوار خرما، Carpophilus hemipterus يكي از آفات پس از برداشت ميوه خرما مي باشد كه خسارت زيادي را در شرايط انبار به بار مي آورد. روش هاي مختلفي براي كنترل آفات پس از برداشت وجود دارد كه يكي از مهمترين آنها كاربرد قارچ هاي بيماريزاي حشرات به عنوان عوامل كنترل زيستي مي باشد. در اين مطالعه، قارچ هاي Iran 1395C Beauveria bassiana و Metarhizium anisopliae Iran1018C براي كنترل لارو سن چهار و حشره ي كامل آفت مورد استفاده قرار گرفتند. روش زيست سنجي براي لاروها با استفاده از كاغذ صافي سترون آغشته به سوسپانسيون اسپور و براي حشره ي كامل، با غوطه وري حشرات در سوسپانسيون اسپور بود. سوسپانسيون اسپور با غلظت هاي 108×3، 107×3، 106×3 و 105×3 كنيدي در ميلي ليتر در توئين ۰/۰۲ درصد تهيه شد؛ سپس ميزان مرگ و مير حشرات كامل پس از 3، 7، 9، 11 و 13 روز و براي لاروها پس از 3، 7 و 9 روز ثبت گرديد. آزمايش ها در سه تكرار (هر تكرار شامل 10 لارو يا حشره بالغ)، در دماي ºC 25 در تاريكي انجام گرفت. نتايج نشان داد كه ميزان مرگ و مير با افزايش زمان و غلظت سوسپانسيون اسپور افزايش يافت. ميزان مرگ و مير، ناشي از قارچ B. bassiana براي غلظتهاي فوق الذكر، براي حشرات كامل به ترتيب شامل ۲۴/۴، ۱۴/۴، ۱۲/۸ و ۱۰/۵ درصد و براي لاروها شامل ۸۳/۳، ۷۶/۷، ۷۲/۲ و ۷۱/۱ درصد بود. بعلاوه مشخص شد كه كاربرد اين قارچ در غلظت 108×3 كنيدي در ميلي ليتر پس از 15 روز و در تمامي غلظتها پس از 9 روز به ترتيب منجر به بيشترين ميزان مرگ و مير در حشرات بالغ (30 درصد) و لاروها (100 درصد) گرديد. در قارچ M. anisopliae، ميزان مرگ و مير لاروها براي غلظتهاي فوق به ترتيب شامل ۷۸/۹، ۷۵/۶، ۷۳/۳ و ۵۴/۴ درصد و براي حشرات كامل ۵۱/۷، ۲۰/۶، ۱۲/۲ و 10 درصد بود. از طرف ديگر، اين قارچ در غلظت 108×3 اسپور در ميلي ليتر پس از 15 روز و در غلظت 105×3 اسپور در ميلي ليتر پس از 7 روز به ترتيب موجب بيشترين ميزان مرگ و مير در حشرات بالغ (۶۳/۳ درصد) و لاروها (97 درصد) گرديد. نتايج نشان مي دهد كه جدايه هاي قارچي مورد استفاده در اين پژوهش داراي توانايي حشره كشي بالايي عليه لارو و حشره كامل سوسك شيره خوار خرما بوده و مي توانند براي محافظت از محصول، پس از برداشت مورد استفاده قرار گيرند.

Date sap beetle، Carpophilus hemipterus (Col.: Nitidulidae) is one of the post-harvest pests of date palm fruits which causes a lot of damages under store conditions. There are several methods for controlling stored product pests and one of the major methods is applying entomopathogenic fungi as biological control agents. In this study، the fungus B. bassiana Iran 1395C and M. asisopliae isolate Iran 1018C were used to control fourth instar larvae and adults. Bioassay method for larvae was performed with filter paper impregnated with spore suspensions in sterile Petri dishes and for adults by immersing insects in spore suspension. Spore suspension at concentrations of 3×108، 3×107، 3×106، 3×105 conidia/ml was prepared in Tween 0.02%، then mortality rate of adults was examined after 3، 7، 9، 11، 13 days and for larvae after 3، 7 and 9 days. The results showed that mortality rate increased by increasing time and concentration of spore suspension. Mortality rates of adults for abovementioned concentrations using B. bassiana were 24.4، 14.4، 12.8 and 10.5% and for larvae were 83.3، 76.7، 72.2 and 71.1%، respectively. Moreover، it is revealed that fungal application at a concentration of 3×108 conidia/ml after 15 days and at all concentrations after 9 days lead to the highest mortality rate of adults (30%) and larvae (100%)، respectively. Regarding M. anisopliae، mortality rates of larvae for were 78.9، 75.6، 73.3 and 54.4% and for adults were 51.7، 20.6، 12.2 and 10%، respectively. On the other hand results showed that the fungus at a concentration of 3×108 after 15 days and at a concentration of 3×105 after seven days caused the highest mortality rate of adults (63.3%) and larvae (97%)، respectively. Results indicate that fungal isolates used in this study have high insecticidal activity against larvae and adults of date sap beetle، and can be used for product protection after harvest.