ضرورت بررسي اثرات كاهش سطح آب درياي كاسپي بر وضعيت خليج گرگان و ارايه راه كار جهت برون رفت از بحران در سال هاي آتي

Review necessity of the Caspian Sea water level decreasing effects on the Gorgan Bay situation and solutions offer for the crisis overcoming in future years

حوضه دريايي استان گلستان به دليل قرار گرفتن در منطقه كم عمق فلات قاره از جمله نواحي در معرض خطر افت و خيز سطح درياي كاسپي مي باشد. بر اساس مطالعات انجام شده احتمال ادامه كاهش سطح آب به عنوان دور جديدي از ويژگي‏ هاي نوساني سطح درياي كاسپي دور از انتظار نيست. با عنايت به روند كاهش تراز درياي كاسپي در خلال 20 سال اخير به ميزان 120 سانتيمتر، قطع ارتباط دايمي خليج گرگان با درياي كاسپي در سال هاي آتي امكان پذير مي باشد. بر اساس آمايش سرزميني خليج گرگان بالقوه استطاعت توسعه بنادر و كشتيراني، صنعت گردشگري و آبزي پروري را دارا مي باشد. وليكن در اثر جدايي خليج گرگان از درياي كاسپي به تبع بسياري از مخاطرات جبران ناپذير زيست محيطي و اقتصادي متوجه مديريت خرد و كلان در ابعاد منطقه ايي و فرا منطقه ايي خواهد. با دانستن روند رو به كاهش سطح آب و ميزان رژيم رسوب گذاري مي توان اثرات رفتار كاهش سطح درياي كاسپي را بر حوضه هاي تحت امر آن شبيه سازي نمود. نتايج چنين مدل سازي هايي مي تواند به عنوان راه كاري مديران را در اتخاذ تدابير مناسب و برنامه ريزي جهت توسعه پايدار، استفاده بهينه از حوضه دريايي استان گلستان بر اساس آمايش سرزميني، جانمايي بوم سازگان هاي جديد، كاهش بلاياي زيست محيطي و جلوگيري از زيان هاي اقتصادي وارده به منطقه تحت شرايط بحراني آينده ياري نمايد. در مقاله حاضر ضرورت بررسي موضوع خطرات كاهش سطح درياي كاسپي بر وضعيت آتيه خليج گرگان مد نظر قرار گرفته است و نسبت به ارائه برخي موضوعات پيشنهاي و راه كارهاي علمي و عملي جهت بيرون رفت از بحران در سال هاي آتي با استفاده از شبيه سازي هاي رايانه ايي مي پردازد.

Golestan province Sea basin due to locating in the shallow water continental shelf area، including areas at risk of the Caspian Sea water level fluctuations. Based on the studies conducted، probability of decreasing water level not unexpected as a new feature of water level fluctuations in the Caspian Sea water level. According to decreasing trend of the Caspian Sea water level in amount of 120 cm in during 20 years، permanent disconnection of Gorgan Bay with the Caspian Sea is possible in future years. According to land use planning، the Gorgan Bay has potential afford in porting and shipping، torism and aqucultre development. But by separating of the Gorgan Bay from the Caspian Sea a lot of economical and environmental irrecoverable hazards will be realized by small and large management in regional and transregional scales. By knowing water level decreasing trend and sediment transport regime can be simulating behavior of water level reducing of the Caspian Sea on its subdomains. The results of such modelings could be useful for managers as a solution in appropriate practices adopting and planning for sustainable development، optimal use of Golestan provience sea basin based on land using، locating for new ecosestems، environmental disaster reduction and preventing of economic losses under next crisis situations on this area. In this paper، review necessity of the Caspian Sea water level decreasing hazards considered on the future status of the Gorgan Bay and providing some of the proposed topics and scientific and practical strategies by using computer simulations in order to crisis overcoming in future years.