تحليلي بر حكومت بني عناز كُرد و مناسبات آن با حكومت هاي همجوار

An Analytic of the Bani ‘Anāz government and its relations with neighboring states

ضعف و سستي خلافت عباسي و بروز اختلافات دروني حكومت آل بويه به تاسيس حكومت هاي محلي در منطقه غرب ايران منجر گرديد. حكومت بني عناز از جمله حكومت هاي محلي كُرد بود، كه در فاصله زماني 381تا511ق بر مناطق قابل توجهي از غرب ايران حكومت كرد. مسئله پژوهش زمينه هاي شكل گيري و گسترش حكومت بني عناز و مناسبات آن با حكومت همجوار و سرانجام عوامل زوال حكومت ياد شده است. يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه، ابوالفتح بن عناز و ابوالشوك دو امير نخست بني عناز با تاسيس و تثبيت اين حكومت نقش مهمي در تحولات سياسي منطقه داشتند؛ اما شكاف قدرت ميان اعضاي بني عناز، اين خاندان را در برابر تهاجمات تركمانان غز آسيب پذير نمود. بدين ترتيب سلجوقيان با بهره گيري از سياست تهاجمي و منازعات داخلي حكومت بني عناز، حكومت مذكور را مطيع و فرمانبر خود گردانيد. از اين رو حكومت بني عناز پس از بيش از نيم قرن مستحيل شدن در قدرت سلجوقيان در سال 511ق منقرض گرديد. اين مقاله در پي آن است، كه با استفاده از روش توصيفي تحليلي و از نوع كتابخانه اي و با تاكيد بر منابع اصلي، به تحليل عملكرد حكومت بني عناز و مناسباتش با سلجوقيان بپردازد.

The weakness of the Abbasid Caliphate and the existence of the internal disputes of Al-e Buyeh dynasty led to the establishment of local rulers in the western Iran. The Bani ‘Anāz family were local Kurds who had ruled over a vast areas of the western Iran the years between 1381 and 511 (AH). The problem of the current study is the way of Bani ‘Anāz rule formation، its expansion، and its relations with the great Seljuk reign. The findings of the current study suggest that Abolfath and Abolshuk، the first two Bani ‘Anāz Amirs، by establishing and stabilizing the said rule played a significant role in political changes. But the existence of the power gap between the members of the Bani ‘Anāz rule caused this family became highly vulnerable against the attacks of Uzbek Turkmen. Thus، the Seljuks by adopting aggressive policy and by benefiting from internal disputes of the Bani ‘Anāz reign، rendered the said dynasty submissive. For these reasons، the Bani ‘Anāz rule، through joining into the Seljuk’s power، was collapsed in 511. The current paper، through application of the analytic-descriptive method and library documentations as well as by emphasizing on the primary resources، attempts to analyze the Bani ‘Anāz ruling acts and its relation with the Seljuks.