بررسي الگوي عدم تعادل تلاش - پاداش و تقاضا - كنترل - حمايت در بروز علايم روان تني

Investigate Effort-Reward Imbalance and Demand-Control-Support Model in Accession of Psychosomatic Symptoms

هدف: با توجه به اينكه در محيط هاي كاري ميزان استرس شغلي و به تبع آن ميزان بيماري­هاي ناشي از استرس بسيار افزايش يافته است، بنابراين پژوهش حاضر نقش دو الگوي عدم تعادل تلاش-پاداش و تقاضا-كنترل-حمايت را در بروز علايم روان­تني در كاركنان يك شركت در اهواز مورد بررسي قرار داده است. روش: جامعه آماري پژوهش شامل كاركنان يك شركت در اهواز بودند كه در سال 1392 در اين شركت مشغول بكار بودند كه از ميان آنها 202 نفر به روش تصادفي ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند و به مقياس عـدم تـوازن تـلاش-پـاداش، پرسشنامه محتواي شغل، و پرسشنامه­ي بروز علايم روان­تني در محيط غيرباليني پاسخ دادند. ارزيابي الگوي پيشنهادي با استفاده از روش الگويابي معادلات ساختاري (SEM) و بااستفاده از نرم­افزارهاي SPSSويراست 18 وAMOS ويراست 18 انجام گرفت. جهت آزمودن اثرهاي واسطه ­اي در الگوي پيشنهادي نيز از روش بوت استراپ استفاده شد. يافته ­ها: يافته ­هاي پژوهش نشان­دهنده برازش نسبتاً خوب الگوهاي پيشنهادي با داده­ها بود. همچنين نقش ميانجي­گر تعهدافراطي در الگوي عدم تعادل تلاش-پاداش و حمايت اجتماعي در الگوي تقاضا-كنترل-حمايت در بروز علايم روان­تني مورد تاييد قرار گرفت. نتيجه گيري: با توجه به نتايج، متغيرهاي بكاررفته در اين پژوهش و به ­ويژه متغيرهايي كه داراي نقش ميانجي بودند بايد در برنامه ­ريزي و سياست­گذاري­ هاي سازماني، جهت كاهش بيماري­ هاي شغلي و افزايش سلامت كاركنان، مورد توجه قرار گيرند.

Objective: With respect to increase of job stress and disease that arise from stress in work environments، purpose of this study was investigated the role of effort-reward imbalance and demand-control-support model in accession of psychosomatic symptoms at staff of a company in Ahwaz. Method: The statistical population comprised of all personnel of a company in Ahwaz who worked at 1392. The sample consisted of 202 employees، who were selected by simple random sampling method and answered to the effort-reward imbalance، job content، and psychosomatic symptoms in nonclinical context questionnaires. Fitness of the proposed model was examined through structural equation modeling (SEM)، using SPSS-18 and AMOS-18 software packages. The indirect effects were tested using the bootstrap procedure. Results: Findings indicated that the proposed model fit the data properly. Also mediating role of overcommitment in effort-reward imbalance model and mediating role of social support in demand-control-support model were confirmed. Conclusion: With respect to the results، variables that apply at this study، special variables that had a mediating role should be regarded at schedules to reduce job ills and increase of staff health.