اثربخشي برنامه گروه درماني مبتني بر پذيرش و ذهن آگاهي (MAGT) بر ميزان ذهن آگاهي و انعطاف پذيري رواني افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي

The Effect of Mindfulness and Acceptance-Based Group Therapy on increasing Mindfulness and Acceptance in patients with Social Anxiety

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي برنامه «گروه درماني مبتني بر پذيرش و ذهن آگاهي (MAGT)» بر افزايش ميزان پذيرش (انعطاف پذيري رواني) و ذهن آگاهي در دانشجويان دختر مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع نيمه آزمايشي و در چارچوب طرح هاي پيش آزمون- پس آزمون- پيگيري با گروه كنترل مي باشد. در مرحله اول در پاييز سال 1392 «پرسشنامه هراس اجتماعي» (SPIN) بر روي 402 نفر از دانشجويان دختر دانشگاه شاهد با روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي اجرا گرديد. سپس 25 نفر با بهره گيري از مصاحبه تشخيصي ساختاريافته اضطراب اجتماعي بر پايه معيارهاي تشخيصي DSM-IV (SCID-I) به عنوان افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي انتخاب، و به طور تصادفي در دو گروه آزمايش (13 نفر) و كنترل (12 نفر) جايگزين شدند. آن گاه برنامه گروه درماني مبتني بر پذيرش و ذهن آگاهي كه شامل 12 جلسه هفتگي 120 دقيقه اي مي باشد، در مورد گروه آزمايش اجرا شد و آزمودني هاي گروه كنترل در انتظار باقي ماندند. تمامي شركت كنندگان پرسشنامه پذيرش و عمل- نسخه دوم (AAQ-II) و پرسشنامه پنج وجهي ذهن آگاهي (FFMQ) را پيش و پس از درمان و در پيگيري سه ماهه تكميل كردند. يافته ها: نتايج به دست آمده با استفاده از آزمون فريدمن نشان داد كه به كارگيري گروه درماني مبتني بر پذيرش و ذهن آگاهي باعث افزايش ميزان پذيرش (انعطاف پذيري رواني) (P<0/0001) و ذهن آگاهي (P<0/0001) در آزمودني هاي گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل گرديد و اين تغيير بعد از پايان درمان، در مرحله پيگيري 3 ماهه نيز ادامه داشته است. به علاوه مقايسه هاي دو به دو بين پيش آزمون- پس آزمون- پيگيري كه با استفاده از آزمون يومن ويتني انجام گرفت نشانگر تفاوت معنادار در رابطه با متغير پذيرش (انعطاف پذيري رواني) و ذهن آگاهي در مراحل پس آزمون و پيگيري مي باشد. نتيجه گيري: در مجموع مي توان اظهار داشت كه گروه درماني مبتني بر پذيرش و ذهن آگاهي توانسته است ميزان پذيرش (انعطاف پذيري رواني) و ذهن آگاهي را در نمونه تحقيق افزايش دهد. بنابراين زمينه اي براي به كارگيري اين روش به شكل مقدماتي در مراكز روانشناختي، در مورد مبتلايان به اضطراب اجتماعي فراهم ساخته است.

Introduction: The present study was carried out to examine the effectiveness of Mindfulness and Acceptance-Based Group Therapy on increasing acceptance and mindfulness among female students with Social Anxiety Disorder. Method: The current study is semi- experimental one and in the frame of pretest- posttest and follow up patterns with control group. In the first stage، in Autumn of 2013، using multi-stage cluster sampling، Social Phobia Inventory (SPIN) (Conor et al، 2000) was administrated to 402 female student of Shahed University، In the second stage 25 socially anxious student screened by SPIN and Structured Clinical Interview for DSM-IV (SCID-I) (First et al، 1996) were randomly assigned to experimental group (13 subjects) and control group (12 subjects). Then Mindfulness and Acceptance-Based Group Therapy which consists of 12 two-hour group sessions administered to the experimental group، while control group didn`t attend in any treatment session. All participants completed measure of، Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II)، Five Facet Mindfulness Questionnaire (FFMQ) at pretreatment، post treatment and three month Follow up. Results: The result of Friedman test revealed significant increases in acceptance (P<0/0001) and mindfulness (P<0/0001) in experimental group than control group which remained stable three month after the end of treatment. In addition، Pair wise comparisons between pretest - posttest - follow-up was performed using Mann Whitney test revealed significant difference in acceptance (psychological flexibility) and Mindfulness in the post-test and follow-up. Conclusion: In sum، Mindfulness and Acceptance-Based Group Therapy can improve acceptance and mindfulness among study sample. Therefore a ground has been provided to apply this approach preliminary in psychological centers on patients with social anxiety disorder.